صفحه ۸۶

بوده است حج را بجا آورده، ولی گرفتن پول به معنی فسخ اجاره است و در فرض فسخ اجاره، همان پولی را که داده اید می‎توانید پس بگیرید نه بیشتر، بلی اگر ارزش پول به مقدار قابل توجه پایین آمده باشد نسبت به مقدار تفاوت بنابر احتیاط باید با مصالحه رضایت همدیگر تحصیل شود.

سؤال 275 زنی مستطیعه بوده در سال 60 به حساب مکه پول ریخته، اخیرا استطاعت بدنی ایجاب نکرده، پس از تشکیل شورای پزشکی دکترها او را منع از مسافرت مکه نموده، شوهرش را به عنوان نایب معرفی کرده و قبل از مراسم حج فوت نموده و شوهرش اعمال مکه را بجا آورده آیا مخارج مکه به عهده نایب است و یا منوب عنها.

جواب: در مفروض سؤال، اگر حج در ذمه او مستقر بوده، یعنی خودش سابقا می‎توانسته مشرف شود و مسامحه کرده تا اینکه از استطاعت خارج شده است مخارج حج از اصل ترکه او اخراج می‎شود، و اگر مستقر نبوده و وصیت هم نکرده بوده، بر ورثه واجب نیست، و در این صورت اگر شوهر بدون اجازه وراث دیگر، خرج کرده به عهده خودش می‎باشد.

سؤال 276 اینکه می‎گویند معذور نمی تواند نائب شود حدودش را بیان فرمایید.

جواب: هر کس نتواند اعمال اختیاری حج را انجام دهد معذور است و نمی تواند نائب شود ولی مباشرت در ذبح در حال اختیار هم لزوم ندارد و لذا کسی که نمی تواند ذبح کند می‎تواند برای حج نائب شود و برای ذبح نائب بگیرد.

سؤال 277 کسی حج نیابتی انجام می‎دهد در انجام مناسک حج باید طبق فتاوای مرجع تقلید خود عمل کند؟ یا منوب عنه ؟ و اگر طواف نساء و نماز آن را باطل انجام داد حرمت زن نسبت به کدام یک از نائب و منوب عنه صادق است ؟

جواب: اگر هنگام اجاره خصوصیات عمل، تعیین نشده باشد و منصرف به نحو خاصی نباشد باید نائب، عمل را به نحوی انجام دهد که طبق فتاوای مرجع تقلید خودش صحیح باشد هر چند احوط مراعات صحت نزد هر دو است و اگر به نحوی انجام دهد که به فتوای مرجع تقلیدش از احرام خارج نشود، یا اینکه طواف نساء و

ناوبری کتاب