هم بدهی و مرتبا در حال کم و زیاد شدن هستند و درآمد او گاهی بر مطالبات افزوده میشود و گاهی باعث میشود که بدهی او کمتر شود و مقدار موجودی جنس و نقد او تقریبا معادل سال گذشته است این چنین افراد چگونه باید در رأس سال، حساب کنند آیا عمل به صورت زیر صحیح است: جمع اجناس موجودی و وجوهات نقد و مطالبات محتمل الوصول را با هم جمع کرده و از این جمع مجموع بدهی و سرمایه مخمس شده سال قبل را کسر نموده آنچه بماند به عنوان درآمد حساب شود؟
جواب: در فرض مسأله بدهی های خود را کسر میکند و پس از کسر آن اگر ربحی داشته باشد خمس آن را میپردازد و نسبت به مطالبات مخیر است که خمس آنها را سر سال بپردازد و جزء سرمایه تخمیس شده قرار دهد، یا اینکه صبر کند هر وقت هر مقدار وصول شد همان وقت خمس وصول شده را بپردازد بنابراین، طریقی که در ذیل سؤال ذکر شده صحیح است ولی متعین نیست و راه دیگر نیز دارد که خمس آن را هنگام وصول بپردازد.
سؤال 229 شخصی که مبالغ زیادی بدهکار است و تا به حال برای خود سال تعیین نکرده، اگر فعلا بخواهد سال تعیین کند تکلیفش چیست ؟
جواب: به یکی از وکلای مرجع خود مراجعه نماید.
سؤال 230 مقداری مال حلال با حرام مخلوط شده و اندازه آن را نمی دانیم آیا تصرف در آن مال جائز است ؟
جواب: اگر مقدار و صاحب آن هیچ کدام معلوم نباشد باید خمس آن را به مرجع تقلید یا وکیل او بپردازید و تصرف قبل از پرداخت آن جائز نیست.
سؤال 231 شخصی ثروت و املاک فراوانی دارد و تا به حال برای خود، سال، معین نکرده، و اگر با تعیین سال، حساب کند در حدود ششصد، هفتصد هزار تومان از بابت خمس بدهکار میشود. اگر نتواند یکدفعه همه آن را بپردازد تکلیفش چیست ؟
جواب: از وکیل مرجع تقلیدش اجازه بگیرد تا اینکه به اقساط بپردازد.
سؤال 232 شخصی هنگام عزیمت به حج، مال خود را حساب و مقدار زیادی وجوه بدهکار شده، اندکی از آن را پرداخته و مابقی را موکول به بعد نموده؛ حال پس
.jpg)
