جواب: به مقدار متعارف، جزء مؤونه محسوب میشود که اگر از درآمد سال خرج آن شود خمس ندارد.
سؤال 223 نحوه پرداخت خمس کارخانه ای که ساختمان و وسائل و ماشین آلات آن میلیونها تومان ارزش دارد با توجه به ترقی قیمت روز به روز آن چه گونه است ؟
جواب: اگر خرید زمین و وسائل و ماشین آلات و تعمیرات و اضافات با پول خمس داده یا غیر متعلق خمس باشد تا موقعی که نفروخته فقط به درآمد مازاد بر موونه اش خمس تعلق میگیرد ولی اگر فروخت ترقی قیمت جزء درآمد سال فروش است که باید آخر سال خمس مازاد بر موونه آن داده شود و اما اگر پول اصل خرید آنها از درآمد باشد و سال اول خرید، خمس آن پرداخت نشده باشد به کل زمین و تأسیسات به قیمت فعلی خمس تعلق میگیرد.
سؤال 224 کسی که وسیله ای را بر اساس نیاز خریده و الان به آن نیاز ندارد تکلیفش در حالات مختلف زیر چیست ؟ از مؤونه حساب کرده باشد یا نه ؟ از پول مخمس تهیه کرده باشد یا نه ؟ در هر حال قیمت خرید باید در نظر گرفته شود یا قیمت روز؟
جواب: اگر با درآمد خود بدون پرداخت خمس آن تهیه کرده باشد باید خمس آن را به قیمت فعلی بپردازد و اگر با پول مخمس تهیه کرده باشد، مادامی که نفروخته خمس ندارد و اگر بفروشد باز هم اصل آن خمس ندارد ولی سود آن جزء درآمد سال فروش محسوب میشود که اگر تا آخر سال صرف در مؤونه نکند باید خمس آن را بپردازد.
حکم ترقی های کاذب
سؤال 225 نظرتان در مورد ترقی های کاذب که بر اثر بی ارزشی پول و تورم میباشد چیست ؟ مثلا کسی با پول خمس داده شده زمین میخرد به قیمت صد هزار تومان و حالا شده پانصد هزار تومان بدون هیچ گونه عملی مثل اینکه پس کوچه بوده و بعدا مسیر خیابان شده باشد یا زمین دیم بوده و بعد آبی شده. به هر حال آیا این ترقی قیمتهای ظاهری و کاذب مشمول خمس است ؟ در صورتی که اگر با طلا قیمت بشود