جواب: در فرض مسأله، زمین آن خمس ندارد مگر اینکه در نزد مورث به آن خمس تعلق گرفته و بدون پرداخت خمس آن فوت کرده باشد و قرض هم خمس ندارد و پول موجودی اگر ارث و یا مخمس نبوده و بدون پرداخت خمس آن، خرج کرده باشد باید خانه قیمت شود و به نسبت آن، خمس آن داده شود و حکم شکلهای مختلف، مختلف است و اما وجه اجاره ای که میگیرد جزء درآمد سال است که هر مقدار از آن را به قرض بابت خانه مذکور بپردازد صرف در مؤونه محسوب نمی شود و باید خمس آن را بپردازد و اگر به طریق مذکور عمل کند مادامی که خانه را نفروخته است ترقی آن خمس ندارد و اگر بفروشد زمین آن که ارث بوده ترقی قیمت آن هم خمس ندارد و ترقی هوایی آن حکم درآمد سال فروش را دارد که اگر در عرض سال صرف در مؤونه نکند باید خمس آن را بپردازد.
سؤال 214 اینجانب سالهای متمادی حساب داشته و همیشه پس از کسر سرمایه مخمس و بدهکاریها آنچه موجود در بانک یا غیره بوده خمس آن را داده ام ولی از سال 63 به علت گرفتاری یا تنبلی حساب نکرده ام ولی میدانم در هر سالی مقداری درآمد داشته ام و این درآمد در مطالبات بوده و مطالبات بالا رفته و خلاصه در طول هفته و ماه مبلغی وصول شده این وصولها را جنس خریده ام و دو مرتبه نسیه فروخته ام و اخیرا کار را تعطیل و به جمع آوری مطالبات پرداخته ام و اینک با توجه به کارکرد و زحمت کشیده شده و تورم، مقدار سرمایه بالا رفته و معمولا مقداری از سرمایه به صورت مطالبات بوده ولی به هر حال اگر هم ترقی قیمت داشته در اختیار خودم نبوده، به هر حال تکلیف من چیست ؟
جواب: خمس زائد بر مقدار مخمس را باید بپردازید.
سؤال 215 شخصی چند سال قبل در حدود 10 هکتار زمین به قیمت 35 هزار تومان جهت کشت و زرع خریده و خمس آن را نداده اکنون چون مقروض شده 2 هکتار زمین فوق را فروخته است. اگر بخواهد خمس دهد قیمت روز زمین را باید حساب کند، یا قیمت خرید آن را؟
جواب: اگر به نقد خریده و یا به ذمه خریده ولی از درآمد سال خرید پول آن را داده است، خمس قیمت فعلی را حساب کند و اگر به ذمه و اقساط خریده و پول آن را
.jpg)
