جواب: حکم کسی را دارد که در مناطق دیگر طاقت گرفتن روزه را ندارد که بنابر احتیاط علاوه بر قضاء باید برای هر روز یک مد طعام فدیه بدهد. (فدیه یعنی کفاره)
سؤال 170 دستگاه ادرارم نامرتب است و همچنین مدفوعم، به طوری که گاهی به لینت و گاهی به اسهال مزاج مبتلا میشوم و ماه رمضان به واسطه عدم مصرف مایعات و کم شدن آب بدنم خونم غلیظتر و هر روز دستگاهم نامرتب تر میشود و ممکن است بعد از ماه رمضان این ناراحتی ها تشدید گردد وظیفه روزه ام چیست ؟
جواب: در صورت ضرر داشتن روزه، نباید روزه بگیرید.
راه ثابت شدن اول ماه
سؤال 171 در رساله های عملیه مینویسند اگر در یک شهر ماه دیده شود برای شهر دیگر فایده ندارد مگر اینکه هر دو شهر نزدیک باشند یا اینکه در افق با هم متحد باشند اگر معنی اتحاد افق اتحاد در طلوع و غروب باشد شهری که با شهر دیگر نیم ساعت یا یک ساعت فرق دارد مثل ایران و افغانستان آیا هلال که در ایران دیده میشود برای افغانستان کفایت میکند یا نه و اگر کفایت نکند چرا مردم افغانستان پس از انقلاب ایران به محض اعلان رادیو ایران افطار میکنند؟
جواب: اگر در ایران رؤیت هلال شود برای افغانستان ثابت نمی شود مگر اینکه در طرف شرق ایران رؤیت شود که در این فرض برای افرادی که در طرف غرب افغانستان هستند و باشرق ایران هم افقند ثابت میشود و هر کس بر خلاف وظیفه خود افطار کرده باشد باید قضای روزه را بگیرد و اگر در یاد گرفتن مسأله کوتاهی کرده باشد بنابر احتیاط کفاره هم دارد.
سؤال 172 مراد از افق چیست ؟ آیا افق افغانستان با ایران یکی است یا نه و اگر نیست چرا؟ و توافق دو افق تا چه مقدار فاصله است ؟
جواب: مراد از اختلاف افق نسبت به رؤیت هلال، آن است که با قطع نظر از موانع خارجی رؤیت هلال در محلی امکان داشته باشد و در محل دوم امکان رویت نباشد و بعضی نقاط دو کشور مورد سؤال هم افق هستند و بعضی نقاط دیگر که از جهت شرق و غرب از هم دور هستند هم افق نیستند.