جواب: تغلیظ دیه در قتل عمد و شبه عمد مسلم است، ولی ثبوت آن در خطای محض خالی از اشکال نیست، هرچند احتیاط خوب است.
سؤال 987 شخصی در یکی از ماههای حرام یعنی ذوالقعده، ذی الحجة، محرم و رجب ضربه میخورد و این ضربه منجر به مرگ او در غیر ماههای حرام میشود مرحوم میرزای قمی قائل به تشدید دیه هستند، نظر مبارک چیست ؟
جواب: در مورد سؤال، تغلیظ دیه ثابت نیست.
نوع دیه
سؤال 988 آیا جانی در انتخاب نوع دیه از امور ششگانه مذکور در فقه مخیر است و لو بعضی انواع آن مثل دینار و درهم و لباس یمنی مخصوص که در جهان امروز موجود نباشد؟ و یا با عدم دسترسی به بعضی انواع اختیار منحصر میشود به انواعی که وجود دارد مثل شتر، گوسفند، گاو، و نسبت به انواعی که وجود ندارد در صورت انتخاب الزاما قیمت را باید بپردازد و حق انتخاب جانی ساقط میشود؟ و در مورد مسأله فوق اگر بعضی انواع در خارج از ایران میسور باشد اما به لحاظ عدم امکان دسترسی جانی باخذ از خارج کشور سؤال فوق چه حکمی پیدا میکند آیا اختیار انتخاب جانی، محصر به انواعی که اصل آن در داخل کشور است نمی گردد؟
جواب: مادامی که اداء یکی از انواع شش گانه برای جانی ممکن باشد دیه گیرنده مجبور به اخذ قیمت نمی باشد.
سؤال 989 در مواردی که اولیاء دم باید نصف دیه را به قاتل بدهند و سپس قصاص انجام گیرد آیا اولیای دم در انتخاب نوع دیه مختار میباشند و یا بین طرفین به نوعی مصالحه احتیاج است ؟
جواب: بلی مختار میباشند.
سؤال 990 در دیه قتل، فرموده اند که قاتل در انتخاب دیه از انواع ششگانه مخیر است ولی در دیه جراحات و غیر آن طبق روایات در بعضی موارد دینار و در بعضی، شتر تصریح شده آیا دینار و شتر موضوعیت دارد و یا جنبه طریقیت دارد و جانی