سؤال 937 شخصی بدون گواهینامه، فرزند 14 ساله کسی را بدون اجازه وی سوار تراکتور نموده و او در بیابان مسطح به زیر تراکتور افتاده و مرده است، و عمل مذکور بنا به عداوت قبلی عمدا یا سهوا - خدا میداند - انجام یافته است حکم شرعی این مسأله را با تعیین مقدار دیه وی بیان فرمایید.
جواب: اگر در نزد قاضی شرع ثابت شود که قتل مستند به راننده بوده در صورتی که ثابت شود که قتل عمدی بوده اولیاء مقتول میتوانند مصالحه به دیه نمایند و یا عفو کنند ولی قصاص محل اشکال است مگر اینکه فرزند بالغ باشد. و اگر ثابت شود که شبیه به عمد بوده دیه مقتول به عهده قاتل میباشد و اگر ثابت شود که خطاء محض بوده در صورتی که اصل قتل با اقرار قاتل ثابت شده باشد باز هم دیه او به عهده خود قاتل است و اگر با بینه ثابت شده باشد دیه او به عهده عاقله قاتل میباشد و مقدار دیه یا هزار دینار است و یا ده هزار درهم و یا صد شتر و یا دویست رأس گاو و یا هزار رأس گوسفند و یا دویست حله است که انتخاب یکی از آنها در اختیار دیه دهنده میباشد.
سؤال 938 هرگاه زید به قصد کشتن علی با آلت قتاله به وی حمله ور گردد و اتفاقا آلت قتاله به فرد دیگری به نام بکر اصالت نماید و کشته شود یا مجروح گردد آیا در فرض مذکور قتل یا جرح، عمد است یا شبه عمد و یا خطاء؟
جواب: شبیه به عمد است.
سؤال 939 در تصادفات رانندگی با عابر پیاده اگر غیر عمد باشد و راننده مقصر نباشد آیا دیه به ذمه راننده تعلق میگیرد یا نه، و اگر تعلق گیرد دیه یک پا چقدر میباشد؟
جواب: اگر قتل غیر عمد با جرح، مستند به راننده باشد در صورت مقصر بودن او دیه به عهده خود راننده و در صورت بی تقصیر بودن او نیز اگر دیه جرح، کمتر از موضحه موضحه: زخمی که به سطح استخوان برسد که دیه آن به مقدار یک بیستم دیه قتل است. باشد به عهده خود راننده و در قتل و جرح موضحه و بالاتر هم اگر جرح با اقرار راننده ثابت شده باشد به عهده خود راننده میباشد و اگر با بینه ثابت شده باشد به عهده عاقله راننده میباشد و دیه یک پا، به قدر نصف دیه آن کسی است که پای او قطع شده است.
.jpg)
