آیت‌الله منتظری

آنان را به صورت حبس یا تبعید یا شلاق تعزیر نماید یا خیر؟

جواب: اگر توبه او ثابت نشده باشد تعزیر می‎شود و باید جلو فساد گرفته شود.

سؤال 883 در سرقتی که جامع شرائط قطع ید نیست اگر دو مرتبه مجرم تعزیر شده باشد، در مرتبه سوم باز تعزیر می‎شود یا حکم دیگری دارد و اگر تعزیر حکم مرتبه چهارم چه خواهد بود؟ (دادگستری شهرستان قم)

جواب: باز هم تعزیر می‎شود مگر اینکه عنوان دیگری از قبیل مفسد فی الارض و غیر آن بر او منطبق گردد.

مفسد فی الارض

سؤال 884 بعضی از مراجع عظام و از جمله حضرت امام خمینی (قدس سره) در جواز اعدام مفسد فی الارض احتیاط می‎کنند ولی بعضی دیگر و از جمله حضرتعالی اجمالا جایز می‎دانید، مستدعی است موارد زیر را که در حقیقت از قبیل شبهه مصداقیه هستند جواب مرقوم فرمایید:

1 - با توجه به اینکه اکثر گناهان، دارای مفاسد اجتماعی و اخلاقی می‎باشند و هر مرتکب کبیره یا مصر بر صغائر را می‎توان در منطقه یا شهر یا محل سکونت خود مفسد دانست با این حال ملاک افساد و مفسد بودن چیست ؟

2 - آیا باید نسبت افساد به شخص یا اشخاص، نسبت مباشرت باشد یا تسبیب ؟

3 - و اگر تسبیب، لازم است آیا شامل هر سببی هر چند ناقص می‎شود؟ در حالی که سبب ناقص، خود، معلول علت دیگر اقوی خواهد بود یا اینکه باید سبب اصلی و علت العلل فساد و افساد، مورد نظر باشد؟

4 - و بنابر این فرض، در مفاسد اجتماعی که اولا بیشتر معلول فقر فرهنگی و اقتصادی توأما هستند، مصداق شرعی مفسد فی الارض را چگونه باید جستجو نمود؟ و ثانیا موقعیت و نفوذ و مقدار تاثیر افراد در اصلاح و افساد جامعه به یک میزان نیست و متفاوت خواهد بود بنابراین از نظر شرعی، نسبت افساد به آنها و ترتب آثار شرعی بر آن چگونه خواهد بود؟