آیت‌الله منتظری

قطعه زمینی وقفی است که در صورت باغ و مغروس بدرخت انار بوده وصل به مسجد و وقف بر همین مسجد بوده، ولی باغ مزبور به علت خراب شدن و ضایع شدن درختان بلا استفاده مانده و اکنون به صورت مخروبه و بدون مصرف می‎باشد آیا اجازه می‎فرمایید که زمین مذکور را ضمیمه مسجد نمود و مردم از مضیقه نجات یابند؟

جواب: اگر استفاده از آن با اجاره دادن ممکن باشد باید طبق وقف عمل شود و جزء مسجد کردن آن جائز نیست و اگر به هیچ وجه استفاده ممکن نباشد متولی شرعی می‎تواند آن را بفروشد و با پول آن، زمین دیگر بخرد و موقوفه مسجد کند تا منافع آن به مصرف برسد و خریداران آن زمین متروکه می‎توانند آن را جزء مسجد نمایند.

سؤال 751 مسجدالاقصی (مشیرالسلطنة) واقع در تهران دارای موقوفاتی می‎باشد که از آن جمله طبق وقفنامه موجود دو باب حمام زنانه و مردانه و یک باب کاروانسرا و خانه و مغازه که مصرف وجوه مال الاجاره آنها در وقفنامه مشخص شده، در زمان سلطنت رضاشاه دولت وقت که تولیت موقوفه را داشته این مستقلات را به کلی خراب کرده و در محل آن که زمینی به مساحت حدود شش هزار متر مربع است ساختمان و حیاطی بنا شده که اکنون دبیرستان دخترانه "عبرت" شده و در اجاره اداره آموزش و پرورش می‎باشد، و اکنون اداره مذکور فقط اجاره زمین را به دفتر موقوفه می‎پردازد. لطفا بفرمایید آیا بنای دبیرستان مذکور به جای بنایی که خراب کرده اند جزء موقوفات مسجد محسوب می‎شود یا خیر؟

جواب: تخریب ساختمان موقوفه جائز نبوده است ولی ساختمان جدید خودبه خود وقف نمی شود مگر اینکه سازنده آن، آن را وقف کند.

سؤال 752 قریه صدرآباد قزوین مسجد قدیمی دارد به علت کوچکی و کجی قبله اش اهالی تصمیم گرفته اند آن را بزرگ و قبله اش را درست کنند و قرار بر این شده شبستان فعلی را خراب کنند و به حیاط، تبدیل نمایند و حیاط فعلی را شبستان کنند آیا این تبدیل جائز است یا نه ؟

جواب: اگر با امکان حفظ احکام مسجد تبدیل صحن به مسجد و مسجد به صحن آن، به نفع مسجد باشد مانع ندارد و الا جائز نیست.