آیت‌الله منتظری

جواب: موارد مختلف است در مثال اول فقط اثر تکلیفی دارد و در مثال دوم اثر وضعی اثر تکلیفی: گناه بودن و اثر وضعی باطل بودن معامله است. نیز دارد.

سؤال 395 عرف بر این است که کارخانجات اعلام مزایده می‎نمایند، شرکت کننده درخواست خرید می‎نماید و ودیعه ای که به عنوان شرکت در مزایده است می‎پردازد، پس از برگزار شدن برنامه مزایده، یکی از شرکت کنندگان در مزایده، برنده اعلام می‎شود، و خریدار موظف است که بقیه وجه را پرداخته و جنس را تحویل بگیرد. آیا کارخانه دار شرعا می‎تواند به برنده مزایده که ودیعه هم بابت مزایده پرداخته اعتنا نکرده و جنس را به دیگری بفروشد؟

جواب: در فرض سؤال کارخانه دار خلاف کرده ولی اگر صیغه معامله ولو به لفظ غیر عربی جاری نشده باشد برنده مزایده بیشتر از پولی که داده است حق مطالبه ندارد.

مقاطعه کاری

سؤال 396 شرکتهای ساختمانی با افراد و یا وزارتخانه ها قرارداد ساختمان خاصی را با مصالح شرکت منعقد می‎نمایند. با توجه به اینکه مورد قرارداد ایجاد یک ساختمان شخصی و جزیی است آن هم با مصالح خود مقاطعه کاران این قرارداد مصداق کدام یک از عناوین معاملی می‎باشد؟ (دادگستری شهرستان قم)

جواب: اگر با رعایت شرائط یکی از معاملات معهوده، معامله انجام بگیرد اشکال ندارد و اگر در عقد لازم عقد لازم: معامله ای است که شرعا نتوان بدون رضایت طرفین آن را به هم زد. دیگر قرارداد بسته شود باز اشکال ندارد و عمل به شرط واجب می‎باشد. در غیر این صورت اگر چه بعید نیست که عنوان مقاطعه کاری یک معامله مستقل عقلایی باشد که چون ردعی (منعی) از طرف شارع مقدس نرسیده است محکوم به صحت باشد ولی بنابر احتیاط واجب رضایت همدیگر را تحصیل نمایند.