آیت‌الله منتظری

باشد مانع ندارد، خلاصه اینکه اگر هنگام خرید یا فروش، مرتکب خلاف مقررات اسلامی نشده باشد، فروش آن طبق قیمت عادله روز اشکال ندارد.

شرائط ضمن بیع

سؤال 376 در قولنامه معاملات، طرفین متذکر می‎شوند که هر کدام پشیمان شود فلان مبلغ را بدیگری بپردازد آن پول از نظر اسلام چه حکمی دارد؟ و در بعضی مواقع طرفین، آن مبلغ را قید نمی کنند. مستدعی است با توضیح بیشتر حکم آن را مرقوم فرمایید.

جواب: قولنامه ای که در مورد معامله نوشته می‎شود سه نوع می‎باشد: 1 - معامله را تمام می‎کنند و صیغه آن را ولو به زبان، خودشان اجراء می‎نمایند (و چون تنظیم سند رسمی در حین معامله میسور نیست یادداشتی به نام قولنامه می‎نویسند) فقط ثبت در دفتر رسمی باقی می‎ماند در این فرض، معامله درست است و در ضمن این عقد، اگر شرط کرده باشند که نادم باید فلان مبلغ را بپردازد تا بتواند معامله را فسخ نماید این شرط هم صحیح است اگر آن مبلغ را نپردازد حق فسخ ندارد. 2 - معامله را گفتگو می‎کنند و فروشنده عوض صیغه، مورد معامله را به قصد فروش تحویل مشتری می‎دهد و مشتری هم به قصد خرید قبول می‎کند و یا اینکه مشتری عوض صیغه، پول به قصد خرید مورد معامله تحویل فروشنده می‎دهد و فروشنده به قصد معامله پول را قبول می‎کند (و یادداشتی حاکی از آنچه انجام گرفته به نام قولنامه می‎نویسند) در این فرض هم معامله صحیح است و اگر شرط کرده باشند که نادم مبلغی بپردازد اگر بعد از شرط بلافاصله مبنی بر همان شرط تحویل انجام بگیرد باید طبق شرط رفتار نمایند و اگر فاصله بین شرط و تحویل باشد لزوم شرط معلوم نیست و معامله درست است و نادم حق فسخ ندارد. 3 - در مقام معامله فقط گفتگو می‎کنند و قولنامه را طبق گفتگو می‎نویسند اما حقیقتا معامله را انجام نمی دهند و در این صورت هر کدام پشیمان شوند می‎توانند قولنامه را به هم بزنند ولی بهتر، بلکه احوط است که عمل شود بر طبق قولنامه.