آیت‌الله منتظری

سفارت آمریکا درست بوده - که آن هم درست نبوده - حتی ما هم آن وقت تأیید کردیم، اما درست نبود چون اشغال سفارت معنایش اشغال یک قسمتی از کشور آمریکاست. آن گذشت ولی فعلا بایستی مصالح کشور در نظر گرفته شود. به عقیده من غیر از اسرائیل که ما نمی توانیم روابط با آن داشته باشیم چون دولت غاصبی است با دولت های دیگر باید روابط حسنه باشد و دوستانه مسائل را حل کنند.

‏ حاج آقا ما معذرت می‎خواهیم که وقتتان را گرفتیم، درباره مسأله حجاب در جامعه چه می‎فرمایید؟

[ حجاب واجب است اما نه به زور]

درباره حجاب و امثال آن ما آیه: (لا اکراه فی الدین) را داریم، اما اگر فرض کردیم به گونه ای باشد که بخواهند عده ای بی حجاب شده و باعث شود جوانها به فساد کشیده شوند و افراد فاسد سوء استفاده کنند و به طور کلی عفت عمومی لطمه می‎خورد، اینجا می‎تواند دولت جلوگیری کند و بگوید در جامعه این گونه رفت و آمد نشود. بالاخره مصالح جامعه را هم باید درنظر گرفت گرچه اکراه در دین نیست. حجاب امر واجبی است، اگر بی حجابی بخواهد توسعه پیدا کند و سبب بشود برخی سوء استفاده کنند و جو فاسد و بی عفتی ایجاد شود دولت باید دخالت کند. امر به معروف و نهی از منکر یکی از مصادیقش هم اینجاست که جو جامعه از فساد به صلاح برسد، تشخیصش را باید عقلای قوم بدهند. البته با فشار و زور و بگیر و ببند هم حجاب درست نمی شود. حتی المقدور باید با نصیحت و موعظه و کار فرهنگی عمل شود؛ ولی بالاخره نمی شود در جامعه افراد آزاد مطلق باشند و هر کس هر کار می‎خواهد بکند، دلیل مهم آن این است که مصالح اجتماع بر مصالح فرد مقدم است، به عبارت دیگر حق اجتماع بر حق فرد تقدم دارد.