آیت‌الله منتظری

تعبیر به "منافق" هم صحیح نیست" (خاطرات ص 620).

اما برخی بر این باورند که سخت گیری و حذف نیروهای ضد انقلاب از قبیل مجاهدین خلق باعث استحکام پایه های انقلاب اسلامی تا به حال در ایران شده است. البته این دیدگاه به معنای قبول استفاده از "قهر مذهبی در صورت لزوم" است. حضرتعالی در این باره چه نظری دارید؟

با سلام و تحیت و اعتذار از تأخیر جواب

[ حساسیت بر حقوق زندانیان ]

جواب - همان گونه که در مطالب مورد ذکر شما از خاطرات این جانب آمده است، آنچه که مورد عنایت و حساسیت بنده در گذشته و حال بوده است این است که تمامی افراد کشور اعم از مخالف یا موافق، حقوقی انسانی دارا هستند که باید آن حقوق رعایت شود. این حساسیت هنگامی بیشتر شد که من مشاهده می‎کردم افرادی بازداشت شده اند و به دلیل اینکه مخالف حکومت هستند به بدترین وجه در زندانها با آنها برخورد می‎شود. گاهی احکام صادره همخوانی با جرم ندارد. در زندان هم که در حال سپری کردن محکومیت خویش اند حقوق انسانی آنها رعایت نمی شود. بدتر از همه پس از عملیات مرصاد برخی از آنها که قبلا به چند سال زندان محکوم شده بودند فقط به دلیل اینکه مثلا سر موضع اند اعدام شدند. این جانب مخالف این نبوده و نیستم که اگر کسی جرمی مرتکب شده است توسط دادگاه صالحه با طی مراحل دادرسی اعم از صدور کیفرخواست، اخذ وکیل، فرجام خواهی و... حکمش صادر و اجرا شود ولی معتقد بودم، اولا با قوه قهریه نمی توان با تفکر و اندیشه برخورد کرد. و ثانیا اگر حکمی هم صادر شده است چرا محکوم علیه حق دفاع یا اخذ وکیل یا فرجام خواهی نداشته باشد؟! چرا با او چون یک انسان برخورد نشود؟! در یک کلام بنده از تندروی ها و حق کشی ها انتقاد می‎کردم.