در برهه حساس زندگی ما حاوی معنا و پیام بوده اند. برای مثال تسلیت درگذشت مرحوم مهندس بازرگان یا مرحوم فروهر در زمانه غربت و سانسور آنان، جریان ساز هم بود. گاه سخن نگفتن و سکوت چنین شخصیتی نیز فریاد بوده است. حملات بی شمار رسانه های حکومتی همراه با هتک حرمت و اهانت های رکیک و بی شمار، تأثیر اظهارات و بازتاب گسترده آن در رسانه های غیر حکومتی و برون مرزی، همه حاکی از این بود که تمامی حرکات و سکنات و سکوت و کلامش زیر ذره بین همگانی قرار داشته است.
3 - به لحاظ محتوایی، همه مطالب کتاب از حیث وزن و محتوا یکسان نیستند. برخی مصاحبه فی البداهه و برخی سخنرانی است. برخی در حال کسالت و برخی در وضع سلامت و نشاط بوده، و برخی حاصل فرصت و حوصله و تأملات فزونتر بوده اند؛ مانند گفتگو با مجله چشم انداز که پر مغز و پر نکته بود و از وزن و اعتبار ویژه ای برخوردار است. پاره ای از اظهارنظرهای مرحوم آیت الله العظمی منتظری نیز در جایگاه گفتار تحلیلی و یا راهبردی به شمار نمی آیند و یک اظهارنظر کلی هستند، همچون آنچه درباره نادرستی اشغال سفارت آمریکا گفته شده و جز در یک مورد که جنبه تحلیلی و توضیحی دارد، در سایر موارد صرفا انتقاد اشاره وار است. اما این سخنان نیز به ماده مهمی برای تحلیل های معاصران و آیندگان در باب آن حادثه تبدیل شده است و نفس این انتقاد را با اهمیت دانسته اند؛ زیرا کارنامه زیست او را مفسر و پشتوانه کلامش میشناسند.
4 - از نظر زبان و نگارش نیز متن ها یکدست نیستند؛ زیرا برخی با لحن خطابی در نشست ها، و برخی گفتگوی شفاهی و پاسخ هایی که از روی نوار پیاده شده، و برخی گفتگوی کتبی بوده اند؛ برخی هم از اساس نوشتاری بوده که در مجال کافی و با دقت نوشته شده و متنی منقح و پیراسته و منسجم را تشکیل میدهند.
5 - موضوعات مطرح شده در دیدگاهها طیف گسترده و متنوعی از مسائل سیاسی، کلامی، فقهی و... را دربر میگیرد. موضوعاتی چون آزادی بیان، مطبوعات، انتخابات آزاد، نظارت استصوابی، قضاوت، اعدام، قصاص، سنگسار، زندان و زندانیان، اخلاق،
.jpg)
