آیت‌الله منتظری

پاسخ: مهم اینکه هرکسی با هر عقیده ای، یک "انسان" است. امیرالمؤمنین (ع) در نامه 53 نهج البلاغه به مالک اشتر می‎نویسد: با مردم با انصاف رفتار کن. "فانهم صنفان: اما أخ لک فی الدین أو نظیر لک فی الخلق": چون یا برادر دینی توست و یا یک انسانی مثل تو است. یعنی ولو کافر است ولی انسان است. با انصاف با آنها رفتار کن. من افرادی را که می‎گفتند وضع زن و بچه شان خوب نیست به هر جوری بود به قدر توان کمک می‎کردم. مثلا مرحوم آیت الله خمینی ترکیه بودند بعد هم نجف بودند من هم یک وقتی وضعم خوب نبود اما حتی شهریه خودم را که می‎گرفتم می‎دیدم یک نفر زندانی است به زن و بچه اش کمک می‎کردم، می‎گفتم توکل بر خدا، خدا بعد برای ما می‎رساند، و وظیفه ام را انجام می‎دادم.

‏ عذر می‎خواهم فقط یک توضیح مختصر در مورد موضع گیریهایتان در رابطه با اعدامهای سال 67 بفرمایید.

پاسخ: این موضوع در کتاب خاطرات این جانب پیوست 152 جلد 1 ص 624 به بعد به نحو تفصیل مذکور است. اما به طور اختصار می‎گویم که مرحوم امام نامه راجع به اعدام زندانیان را روز پنج شنبه نوشته بودند، روز شنبه این نامه به وسیله یکی از قضات به دست من در قم رسید و ایشان گفت حالا ما با این نامه چه کنیم ؟ من هم با آقایان سیدهادی هاشمی و قاضی خرم آبادی صحبت کردم، آنان گفتند امام ناراحت می‎شود چیزی نمی خواهد بنویسید و رفتند خانه شان. بالاخره من دیدم وجدانم ناراحت است، با قرآن کریم استخاره کردم برای امام نامه بفرستم، این آیه آمد: (و هدوا الی الطیب من القول و هدوا الی صراط الحمید) من یک نامه به امام نوشتم و یک نسخه از آن را هم به شورای عالی قضایی فرستادم برای اینکه آنها را مسئول می‎دانستم، که اعدام اینها درست نیست، و بعد از آن هم نامه دیگری به امام نوشتم، بعد هم صحبت هایی با آقای پورمحمدی و دادستان و قاضی و آقای رئیسی کردم که اینها در خاطرات هست.