آیت‌الله منتظری

خود و دین خود دفاع کند. پس بر این اساس اصل قیام برای انقلاب اسلامی یک وظیفه وجدانی و شرعی بوده است.

با این مقدمه به پاسخ پرسش های جنابعالی می‎پردازم:

پاسخ 1: اصل انقلاب و تشکیل نظام "جمهوری اسلامی" کار بزرگ و مقدسی بود که به وسیله نهضت همه طبقات ملت و به رهبری مرحوم آیت الله خمینی انجام شد، و به مردم وعده های زیادی و از جمله آزادی سیاسی و توسعه اقتصادی و فرهنگی داده شد و اهداف والاو با ارزشی در نظر بود که متأسفانه به بسیاری از آنها دست نیافتیم. کارکرد نظام را نه می‎توان مطلقا منفی شمرد و نه مثبت. هم کارهای مثبتی انجام شده و هم کارهای زیانباری که برخلاف مصالح اسلام و ملت و کشور بوده است و متأسفانه نوعا به نام اسلام انجام شده و می‎شود.

[ علل دست نیافتن به اهداف انقلاب ]

به طور اجمال علت مشکلات پیش آمده را می‎توان چنین بیان نمود:

الف: روشن نبودن ابعاد حکومت دینی برای متصدیان امور؛ فقهای شیعه به دلیل انزوای سیاسی در طول قرون متمادی، توفیق تبیین ابعاد حکومت دینی متناسب با زمان و وظایف حاکم و حقوق ملت را پیدا نکرده بودند، و جمهوری اسلامی اولین تجربه حکومت دینی به وسیله فقهای شیعه بود.

ب: قانون اساسی نیز اولین تجربه ای بود که توسط خبرگان - هر چند دلسوز - ولی بدون تجربه تنظیم شد، و طبعا دارای نقائص و تضادهایی می‎باشد از جمله اینکه مسؤولیت ها نوعا بر عهده رئیس جمهور و قوه مجریه است، ولی اهرمهای قدرت در اختیار رهبری قرار داده شده بدون اینکه پاسخگو باشد، و بر این اساس بسیاری از کارهای اساسی و مهم راکد می‎ماند و در این میان کسی پاسخگو نیست.

د: مسؤولین و متصدیان امور پس از اینکه به قدرت رسیدند گرفتار یک گونه انحصارطلبی شدند و بر این اساس بسیاری از نیروهای مفید و فعال کشور حذف