آیت‌الله منتظری

انسان بما أنه انسان حرمت ذاتی دارد و با خشونت ها و ترورها حرمت انسان از بین می‎رود، هم در عراق هم در فلسطین. مردم مظلوم فلسطین را هم آواره کرده اند و هر روز مزاحمشان می‎شوند. گروههای فلسطینی هم اگر با تفاهم و دوستانه مسائل را حل می‎کردند کار به کشمکش بین آنان نمی رسید. طمع زیادی که بعضی گروهها دارند افراد را تحریک می‎کنند و کار به اینجا می‎رسد که خود فلسطینی ها به روی هم اسلحه می‎کشند.

[ لزوم تعامل و گفتگوی پیروان همه ادیان ]

‏ بحث گفتگوی بین فرق مذهبی پیش آمد، شاید این سؤال من هم به نوعی به آن مرتبط باشد. می‎خواستم در مورد امکان گفتگو بین جهان اسلام و جهان مسیحیت صحبت کنید.

مسلمانها با همه مذاهب حتی با یهود هم باید تعامل و گفتگو داشته باشند. البته ما با صهیونیسم مخالفیم اما با یهود هیچ مخالفتی نداریم. آنها هم تابع پیغمبر خدا حضرت موسی (ع) هستند. بنابراین تمام فرقی که معتقد به خدا هستند باید با هم تفاهم داشته باشند؛ به ویژه مسیحیان. قرآن می‎فرماید: (لتجدن أشد الناس عداوة للذین آمنوا الیهود والذین أشرکوا و لتجدن أقربهم مودة للذین آمنوا الذین قالوا انا نصاری ذلک بأن منهم قسیسین و رهبانا و أنهم لا یستکبرون ) . مسیحیها نوعا استکبار ندارند گرچه بعضی از حکومتهایشان مستکبرانه عمل می‎کنند. ولی باید با پیروان اسلام بنشینند و در جهات مختلف اعم از سیاست و اقتصاد و...با هم هماهنگ باشند.

‏ آیا می‎توانیم از صحبتهای شما چنین نتیجه گیری کنیم که می‎توان جلوی برخورد تمدنها را گرفت و لازم نیست برخوردی به وجود بیاید؟

[ تفاهم تمدن ها و انسان ها به جای برخورد تمدن ها]

بله تفاهم تمدنها باید باشد، بلکه تفاهم انسانها. مولای ما امیرالمؤمنین علی (ع) در نامه ای که به مالک اشتر می‎نویسد می‎فرماید: "و لا تکونن علیهم سبعا ضاریا تغتنم أکلهم