آیت‌الله منتظری

قرار دادند. پس معلوم می‎شود تحقق ولایت از ناحیه مردم است. پس از پیامبر(ص) و ائمه اطهار(ع) مردم چون مسلمانند و متعهد به موازین اسلامند، شرایطی که اسلام در کتاب و سنت برای حاکم ذکر کرده اگر در فقیهی وجود داشت، با رأی و نظر مردم حاکم می‎شود.

[ ولایت فقیه، نظارت ایدئولوگ اسلامی است ]

ما در مجلس خبرگان که بودیم مثال می‎زدیم و می‎گفتیم که مردم شوروی از باب اینکه مارکسیست بودند طبیعی است کسی را که ایدئولوگ مارکسیسم باشد سرکار می‎آوردند، برای اینکه می‎خواستند کشورشان بر اساس موازین مارکسیسم اداره شود. ما هم چون مسلمانیم و اسلام منحصر در امور عبادی و اخلاقی نیست موازین حکومت، اقتصاد و سیاست را هم متعرض است، بنابراین آن کسی که حاکم می‎شود بایستی - بجز عدالت و مدیریت - به موازین اسلامی هم عالم باشد. تأکید می‎کنم حتما باید مردم او را انتخاب کنند، و پس از انتخاب هم مردم ناظر بر حاکمیتش باشند. خودسرانه کار نکند، بلکه طبق موازین اسلام عمل کند.

[ پیامبر و ائمه هم ولایت مطلقه ندارند]

حتی پیغمبر(ص) و ائمه (ع) هم ولایت مطلقه به این معنی نداشتند. قرآن می‎فرماید: (فاحکم بینهم بما انزل الله) پیامبر بر طبق آنچه که به او دستور داده می‎شود باید عمل کند. این نظر ما در ولایت فقیه است. اما ولایت مطلقه ای را که آقایان در بازنگری اضافه کردند من این را قبول نداشتم و به آن رأی هم ندادم.

[ نفی شاخص بودن فرد در حکومت ]

معنی این ولایت مطلقه فقیه که آقایان می‎فرمایند این است که یک نفر به عنوان شاخص قرار داده شود و در همه امور دخالت کند و کسی هم حق نداشته باشد به