آیت‌الله منتظری

شده است که حرمت و آبروی مؤمن همچون کعبه یا بالاتر از آن است. حضرت امیر(ع) فرمود: "خداوند حرمت هر مسلمانی را بر تمام حرمت ها ترجیح داده است." (نهج البلاغه صبحی صالح، خطبه 167) بلکه حرمت و کرامت همه انسانها - با هر عقیده ای که باشند - مورد اهتمام اسلام است؛ و تفصیل در نامه نمی گنجد.

[ حکم ارتداد]

ج 20 - پیدا شدن عقیده در انسان یا تغییر آن امری اختیاری نیست تا هر کس بتواند به اراده و اختیار خود عقیده ای را بپذیرد یا از دل بیرون کند؛ زیرا عقیده معلول مقدماتی است در نفس انسان که معمولا آنها نیز از اختیار او خارج می‎باشد.

بلی آنچه مقدور انسان و در اختیار اوست، مطالعه نمودن و فکر کردن برای رسیدن به حق و تلاش عملی برای آنهاست. بنابراین هر کس در این راه تلاش کافی نماید و به عقیده ای دست یابد که به نظرش حق باشد - هرچند در واقع این گونه نباشد - نزد خداوند معذور است. و در حکم ارتداد در اسلام عناوینی همچون جحد و عناد فرد مرتد لحاظ شده است که بحث آن را در جای خود مطرح نموده ام.

[ اجرای حد در بلاد غیر مسلمان ]

ج 21 - در روایتی از حضرت امیر(ع) نقل شده که: "لا یقام علی احد حد بأرض العدو" (یعنی در سرزمین دشمن حدی بر کسی جاری نمی شود).

و در روایت دیگر از آن حضرت (ع) علت عدم اقامه حد در سرزمین دشمن، خوف ملحق شدن شخص مورد اجرای حد به دشمن ذکر شده است. (وسائل الشیعة، ابواب مقدمات الحدود، باب 10).