صفحه ۷۸

ثالثا: با زور و شمشیر نمی توان دینی را در قلوب مردم راسخ نمود؛ بلکه معمولا مردم در مقابل تحمیل دین یا هر عقیده و یا عمل، حساسیت منفی نشان می‎دهند و از آن گریزان می‎شوند.

بنابراین روی آوردن مردم ایران به اسلام جز سرخوردگی آنان از مظالم حکومت شاهنشاهی و تبعیضات معروف آن، و مجذوب شدن به سوی شعارهای جذاب همراه با عمل مسلمانان و ارزشهای اسلامی که در آنان می‎دیدند، عامل دیگری نمی توانست داشته باشد.

[ آیا حجاب در اسلام اجباری است ؟]

ج 4 - در این زمینه لازم است به چند نکته توجه شود:

الف - اصل حجاب زن در مقابل نامحرم از احکام قطعی اسلام است؛ اما شکل و نوع آن در اسلام مطرح نیست و در اختیار زن می‎باشد، و او در انتخاب نوع حجاب آزاد است و کسی نمی تواند نوع و شکل خاصی از حجاب را به زن تحمیل نماید.

ب - همان گونه که در پاسخ سؤال 3 اشاره شد، دین - اعم از اصول، فروع و اخلاق - قابل تحمیل نیست و اصولا دین تحمیلی در هر یک از امور ذکر شده ارزشی ندارد؛ بلکه باید با منطق و استدلال و موعظه حسنه و عمل صحیح، دین را تبلیغ نمود تا افراد از روی اعتماد و رغبت به دین روی آورند.

ج - اگر فرض شد در محیطی به هر دلیل مراعات حجاب موجب هتک آبروی زن یا رسیدن ضرری قابل توجه به او شود، به حدی که موجب عسر و حرج و مشقت او باشد، در حد ضرورت و رفع حرج می‎تواند حجاب را مراعات ننماید، همچون سایر موارد تقیه و حرج؛ ولی چنین فرضی بسیار نادر است.

[ آیا فروع دین اجباری است ؟]

ج 5 - چنان که گفته شد در هیچ یک از شئون دینی - اعم از اصول و فروع و

ناوبری کتاب