صفحه ۴۵۹

به عنوان خیرخواهی و چون به ایشان علاقه داشتم می‎رفتم تذکر می‎دادم، وظیفه ام بود. این وظیفه همگانی است، کسانی که در این مسائل ساکت می‎شوند گناه می‎کنند.

بزرگترین اشتباهات آن دوره را در چه چیزی می‎دانید؟

به طور خلاصه کسانی خودشان را مطلق می‎گرفتند و می‎رفتند به ایشان حرفهایی می‎زدند، ایشان هم معصوم که نبودند خواهی نخواهی تحت تأثیر قرار می‎گرفتند. ما معیار را نباید شخص آیت الله خمینی بدانیم، ایشان که معصوم نبودند، خودشان هم خود را معصوم نمی دانستند. باید ببینیم کتاب و سنت چه گفته اند و ائمه (ع) رفتارشان چگونه بوده، آنها معیار هستند.

من منظورم اشتباهات حکومت در زمان ایشان بود.

از اشتباهات حکومت، همین بگیر و ببندها، که آن روز هم بود. زندان کردن افراد، بسیاری از اعدامها که در زندانها اتفاق افتاد، اینها و امثال آن کارهای خلاف بود.

بجز اعدامها دیگر چه ؟

وعده هایی که به مردم داده شد - مثل آزادی - و به آن عمل نشد. حقوق شهروندی افراد خیلی جاها تضییع می‎شد. در اینجا باز هم من موعظه می‎کنم اینهایی که متصدی امور هستند تجدیدنظر کنند و روش خود را اصلاح نمایند.

[ اعدام مجاهدین خلق و کمونیست ها]

حضرت آیت الله ! آیا خود شما گاهی افسوس می‎خورید که یک کاری را باید می‎کردید که این کار انجام نشد؟

بنده تا آن اندازه که قدرت داشتم فعالیت می‎کردم و خیلی کارهای دیگر شاید آن وقت به ذهنم نیامد که انجام دهم، من هم معصوم نیستم. ولی همین مسأله زندانها را من به ایشان نامه نوشتم و تعقیب کردم. من یادم هست وقتی که آقایان دو بار نامه از

ناوبری کتاب