فراوان است؛ و بحث تفصیلی آن در این مختصر نمی گنجد. و به نظر میرسد تشریع مجازات برای جرایم موجب حد، بیشتر جنبه بازدارندگی داشته است. بنابراین فرض علنی بودن اجرای حد زنا - صرف نظر از مباحث فرعی آن - به غایت نادر خواهد بود.
[ عدم جواز استفاده از مجازات شدیدتر]
پرسش چهارم - در زمینه مجازاتهای تعزیری، مرحوم صاحب جواهر از صاحب کشف اللثام نقل میکند که هرگاه گناهکار با گونه های دیگری از کیفر تأدیب شود، روی آوردن به تازیانه و تنبیه بدنی دلیلی ندارد؛ مگر در موارد ویژه ای که در آنها نسبت به تنبیه بزهکار نصی وارد شده باشد. (جواهر، ج 41، ص 448، داراحیاء التراث العربی). با توجه به این مسأله، در این گونه مجازاتها - اعم از این که نسبت به موردی نصی خاص وارد شده باشد یا خیر - اگر اصلاح و تأدیب گناهکار با مجازاتی خفیف تر ممکن باشد، آیا میتوان از مجازات شدیدتر استفاده نمود؟
جواب - تعزیر در لغت معمولا به "منع"، "رد"، "تأدیب" و "ملامت نمودن" معنا شده است، و این که در بعضی کتب لغت بر ضرب یا اشد ضرب تطبیق شده است از باب تعیین مصداق برای مفهوم منع، رد، تأدیب و مانند آن میباشد. در روایات مربوطه نیز معمولا از ضرب و تازیانه سخن به میان آمده است؛ و لذا اکثر فقها تعزیر به غیر از تازیانه زدن بر مجرم را جایز نمی دانند. ولی به نظر اینجانب - همان گونه که در کتاب دراسات فی ولایة الفقیه، ج 2، ص 315 به بعد به تفصیل بحث شده است - ذکر تازیانه در روایات فوق از آن جهت بوده که تازیانه در آن روزگار رایجترین و آسانترین و شاید مؤثرترین وسیله جهت بازداشتن مجرمین از تکرار جرم بوده است، نه این که خصوصیتی پنهان در آن نهفته باشد. از دقت در لسان روایات مربوط به حدود و تعزیرات بسا به دست میآید که تشریع آنها برای اصلاح فرد و جامعه و بازداشتن افراد خاطی و مجرم از تکرار جرم و تأدیب آنها میباشد، نه این که دارای اسراری مرموز باشند که قابل فهم برای عرف و عقلا نباشد. و اصلاح و تربیت جوامع و افراد از اموری است که متأثر از شرایط
.jpg)
