آیت‌الله منتظری

در زمان مرحوم آیت الله بروجردی از سوی دولت، رئیس اوقاف خدمت ایشان رسیده بود - و ضمنا وضع حوزه های علمی از نظر مالی هم مناسب نبود - و اظهار داشت موقوفاتی در کشور است که یا وقف بر اهل علم شده است یا قابل انطباق بر اهل علم است، به نظر ما رسید که آنها را در اختیار شما بگذاریم تا صرف حوزه ها شود. آقای بروجردی (ره) گفته بودند: حوزه ها الان مردمی است و با هزینه های پرداختی آنها اداره می‎شود، پولی که شما می‎دهید ممکن است یک روزی قطع شود و جلوی آن گرفته شود، در آن زمان قهرا ارتباط حوزه ها با مردم قطع شده است و موقوفات هم دیگر پرداخت نمی شود، چیزی که بخواهد در اختیار دولت باشد و بود و نبود آن در دست دولت باشد ما احتیاج به چنین چیزی نداریم.

وجوهاتی که مردم به حوزه ها می‎دهند ادایش واجب است، و خداوند خمس ارباح مکاسب را واجب کرده است. برادران و خواهرانی که اعتقاد به مذهب تشیع دارند باید وجوهات خود را پرداخت نمایند. و راههایی که وجوهات در آن صرف شود و وجوهات به حوزه ها نرسد نباید مطرح شود. کسی به مرحوم آیت الله بروجردی گفته بود: من وجوهاتم را به فلان جا و فلان جا داده ام، ایشان فرموده بودند: اگر برادران و خواهران دینی این طریقه را پیش گیرند پس تکلیف حوزه های علمیه چیست ؟ حوزه های علمیه برای حفظ اسلام و تشیع باید باشند.

من نکته ای را ذکر کنم و آن این که امامان معصوم قبل از حضرت حجت (عج) چرا رساله ای عملیه چون رساله های عملیه فعلی ننوشتند و آن را به دست مردم ندادند؟ هدف امامان (ع) این بوده است که آیات و روایات حفظ شود، حوزه های علمیه هم تشکیل شوند، علما و بزرگان تشکیل جلسات درس دهند و بحث های علمی و فقهی نموده آیات و روایات را بررسی نمایند تا در حوزه ها علما و بزرگان تربیت شوند و از کیان دین و اسلام و تشیع دفاع نمایند.

اگر کسانی هم اعتراضاتی وارد می‎کردند - که در زمان ما هم اشکالات و شبهات بسیاری مطرح است - همین تربیت شدگان حوزه های علمی هستند که باید با