است. خارجی ها از مغزهای ایرانی و امثال آن استقبال میکنند، چون مغزهای متفکری هستند، و نوعا کارها به دست اینها خواهد افتاد. وقتی اساتید این معنی را دیدند میروند، قطعا باید کاری کرد که شوق پیدا کنند و در کشور بمانند.
آقای احمد قابل: اصل تبادل سرمایه های انسانی مثل سرمایه های اقتصادی نباید مذموم باشد؛ اصلا رفتن سرمایه های انسانی اگر به این قصد باشد که یک هجرتی باشد و بروند آنجا به قصد این که یک روزی برگردند، نباید یک سره منفی به آن نگاه کرد.
آیت الله منتظری: به نظر من در رابطه با فرار مغزها البته کمبود امکانات رفاهی مؤثر است ولی بیشتر برخوردهای سیاسی با آنان سبب فرار میشود. برخی انتظار دارند یک نفر متخصص و کارشناس در یک رشته تملق گو باشد، برخلاف عقیده اش حرف بزند، حق نداشته باشد در دانشگاه نظرش را بگوید، با او برخورد میشود، اینها بیشتر مؤثر است؛ یعنی آزادی سیاسی که ندارند بیشتر سبب فرار آنان میشود.
نبود امکانات رفاهی هم مؤثر است لیکن انسان بما هو انسان و دانشمندان آزادی میخواهند که بتوانند افکارشان را عرضه بدارند. باید کاری کرد که دانشمندان و نخبگان جامعه و به طور کلی محافل علمی یک نحو استقلال و آزادی سیاسی داشته باشند تا بتوانند در پیشرفت علمی جامعه و کشور نقش اساسی ایفا نمایند.
گوینده دیگر: بحرانی که در سالهای اخیر در کشور ما اتفاق افتاده است بحران عقلانیت است و این باعث شده است مردم و بخصوص نسل جوان ما نسبت به آینده خوش بین نباشند، عامل بحران عقلانیت بخصوص پس از پیروزی انقلاب در برخی جاها متأسفانه صورت گرفته است.
آیت الله منتظری: نوع اشکالات پیش آمده به واسطه این است که ما با طبقات مختلف برخوردهای سیاسی میکنیم. در دنیای امروز نمی توان گفت مردم نباید در سیاست دخالت کنند و مشغول کار خودشان باشند، همه انسانها بخصوص انسان