صفحه ۹۸

علی العالمین) و اگر خدا بعضی از مردم را به وسیله بعضی دیگر دفع نمی کرد زمین تباه می‎شد، ولی خدا بر مردم جهان تفضل دارد.

و باز می‎فرماید: (و قاتلوهم حتی لا تکون فتنه و یکون الدین لله) با آنان بجنگید تا فتنه برافتد و دین مخصوص خدای یکتا باشد.

و در سوره حدید می‎فرماید: (لقد ارسلنا رسلنا بالبینات و انزلنا معهم الکتاب و المیزان لیقوم الناس بالقسط و انزلنا الحدید فیه بأس شدید و منافع للناس) به طور تحقیق ما پیامبران خود را با دلایل روشن فرستادیم، و با آنان کتاب و مقیاس حق نازل کردیم تا مردم عدالت را اجرا نمایند، و آهن را نازل کردیم که در آن صلابت شدید و منفعت ها برای مردم می‎باشد.

برحسب مفاد این آیه هدف از فرستادن انبیاء اجرای عدالت اجتماعی است و پشتیبان آن صلابت آهن یعنی اسلحه می‎باشد.

و بالاخره هدف از جهاد اسلامی اجرای عدالت و رفع فتنه و دفاع از معارف حقه و حقوق اجتماعی انسانهاست نه کشورگشایی.

در کتاب جهاد وسائل از امام پنجم (ع) راجع به حدود جهاد نقل شده:

"و اول ذلک الدعاء الی طاعة الله من طاعة العباد، و الی عبادة الله من عبادة العباد و الی ولایة الله من ولایة العباد... و لیس الدعاء من طاعة عبد الی طاعة عبد مثله" اولین حد جهاد دعوت به اطاعت و پرستش و ولایت خداست در برابر اطاعت و پرستش و ولایت بندگان خدا... نه دعوت به رهاکردن بنده ای و اطاعت از بنده ای دیگر.

4 - و اما راجع به ارتداد اولا باید توجه شود که تفتیش در عقاید و اعمال مردم حرام است و اصل اولی سلامت و برائت انسانهاست، و ما هیچ گاه حق نداریم بدون دلیل روشن مردم را متهم نماییم، و یا به وسیله شنود یا تفحص، عقاید و اعمال دیگران را جستجو کنیم؛ خداوند می‎فرماید: (و لا تجسسوا) و همان گونه که خدا ستارالعیوب است بندگان خدا نیز باید عیوب یکدیگر را بپوشانند و حق ندارند آنها را فاش نمایند، و به اصطلاح افشاگری کنند.

ولی آزادی انسانها نباید موجب تجاوز به حقوق دیگران شود، و بر این اساس تجاهر به ارتداد و فسق و پرده دری و هتک مقدسات مردم و تضییع حقوق آنان و

ناوبری کتاب