آیت‌الله منتظری

و در سوره نباء می‎خوانیم: (الم نجعل الارض مهادا والجبال اوتادا؟) آیا زمین را گهواره و کوهها را میخهای زمین قرار ندادیم ؟

شاخه های نرم و ملایم درختان بستر ثمردهی و بهره وری است و هیچ گاه ساقه یا ریشه درخت ثمره نمی دهد ولی بقا و ثبات درخت به ریشه و ساقه محکم آن می‎باشد.

محور ادراکات و حرکات و فعالیتهای انسان اعصاب و عضلات نرم اوست ولی ثبات بدن او به استخوانهاست و اگر ثبات بدن تأمین نگردد نظام ادراکات و فعالیتها مختل می‎گردد.

بر این اساس اگر ما پذیرفتیم که تشریع احکام و دستورات از ناحیه خداوند - که خالق ما و آگاه به مصالح ما می‎باشد - امری است ضروری و لازم، در عالم تشریع نیز هرچند غالب احکام و دستورات به منظور ساختن و تربیت انسانها به طور نرمش و ملاطفت تشریع شده، و به اصطلاح : "اسلام شریعت سمحه سهله می‎باشد" و در آن به تسامح و گذشت و عفو و اغماض سفارش شده، ولی اگر در مواردی با قاطعیت جلوی تبلیغات زهرآگین و منحرف کننده گرفته نشود اساس اخلاق و معنویات و شریعت و قانون منهدم و نظام جامعه دینی از هم می‎پاشد؛ و همان گونه که معالجه بیماری بدن درجات و مراتب دارد و بسا در حال ضرورت و ناچاری به سوزاندن محل و یا قطع عضو نیاز افتد، چنانکه گفته اند: "آخر الدواء الکی"، در معالجات روحی و تربیت انسانها و اصلاح محیط اجتماعی نیز بسا به تندی و قاطعیت نیاز افتد.

یک مصلح اجتماعی و دلسوز هرچند با نرمش و ملاطفت امت خود را رهبری کند و برخورد او با آنان برخورد پدرانه باشد، ولی اگر احیانا با افراد خشن و تند و بی باک - که از آزادی و نرمشها سوء استفاده می‎کنند - مواجه شود چاره ای جز برخورد تند ندارد؛ زیرا امنیت عمومی محیط از هر چیزی مهمتر است.

2 - در علم اصول فقه بابی مطرح شده به نام "باب تزاحم"، بدین گونه که اگر در موردی مصالح و مفاسد با یکدیگر اصطکاک پیدا کردند و جمع آنها میسر نبود برحسب حکم عقل و وجدان باید آنها را با یکدیگر سنجید و هر کدام مهمتر است آن را دریافت؛ از باب مثال: اگر دارویی برای معالجه سرطان ضرورت دارد و ضررهایی