صفحه ۸۴

کرده و به آن دلخوش باشند، و تهیه کنندگان و تنظیم کنندگان شعار نیز باید واقع گرا باشند و از شعارهای خیالی که امکان تحقق آن نیست پرهیز نمایند. البته عالم طبیعت عالم تدرج و زمان بندی است؛ آرمانها با زمان بندی صحیح و برنامه ریزی درست بتدریج به واقعیت نزدیک می‎شوند و به اصطلاح : نردبان را باید پله پله طی کرد و طفره محال است، ولی بالاخره استقامت و همت انسان را به بالاترین پله هم خواهد رساند.

[ رابطه با آمریکا]

سؤال 4 - یکی از شعارهای محوری انقلاب ایران - که مورد تأکید حضرتعالی نیز قرار داشته - "مبارزه با آمریکا" به عنوان دشمن اصلی ملت ایران و رأس هرم استکبار جهانی بوده است؛ به نظر حضرتعالی آیا مبارزه با آمریکا ذاتی انقلاب و جزو لاینفک آن به حساب می‎آید و تغییرات حاصله در اوضاع و شرایط جهان و ایران در روند این مبارزه یا اصل آن تأثیری نخواهد داشت ؟ و در صورت ضرورت اصل مبارزه، آیا این امر با برقراری "رابطه" منافاتی خواهد داشت ؟

جواب: در اینجا یک نکته را به عنوان مقدمه یادآور می‎شوم: با اینکه احکام اسلام قطعی و لازم الاجرا می‎باشند ولی چه بسا برخی از احکام با تغییر زمان یا مکان یا شرایط تغییر می‎کنند، نه اینکه حکم شرع نسخ می‎شود بلکه - در حقیقت - موضوع عوض می‎شود. از باب مثال در کلمات قصار نهج البلاغه (شماره 16) راجع به فرمایش رسول خدا(ص) که فرموده اند: "رنگ سفید موهای خود را با رنگ تغییر داده و خود را به یهود شبیه نسازید" از حضرت علی (ع) سؤال کردند که ایشان پاسخ دادند: "فرموده آن حضرت برای زمانی بود که طرفداران دین اسلام کم بودند، اما اینک که اسلام وسعت یافته مرد مخیر است (موها را سفید بگذارد و یا رنگ نماید)".

یا مثلا در بعضی از اخبار اهل بیت (ع) از برخی شهرها مذمت شده و از برخی دیگر مدح شده و از خود آن اخبار استفاده می‎شود این مذمت و مدحها به لحاظ مردم آن شهرها در آن زمان بوده که از دشمنان اهل بیت بوده اند یا از دوستان آنان؛ و حتی محتمل است اخباری که از اهل بیت (ع) در مذمت و نهی از پوشیدن لباس سیاه وارد شده نیز موقت بوده، به لحاظ اینکه لباس سیاه شعار بنی عباس بوده و افراد لباس

ناوبری کتاب