آیت‌الله منتظری

«75» پاسخ به پرسشی پیرامون نظریه ولایت فقیه

[ انتخاب مستقیم ولی فقیه برای مدت معین، با وظیفه نظارتی و پاسخگویی ]

جناب آقای [ ... ] دام توفیقه

پس از سلام و تشکر از فعالیتهای علمی جنابعالی و اعتذار از عدم حال و مجال برای پاسخ مفصل به پرسشهای شما.

سابقا نصب فقها برای حاکمیت در عصر غیبت در ذهن اینجانب جا افتاده بود، و نوشتن "دو پیام" و مذاکرات مجلس خبرگان قانون اساسی بر این اساس بود؛ و بیشتر فرمایش مرحوم آیت الله بروجردی در ذهن من مؤثر بود، که بعدا در کتاب "دراسات فی ولایة الفقیه" به آن اشکال کردم. (ج 1، ص 459)

البته اگر - فرضا - نظریه نصب صحیح باشد، مقصود نصب عنوان "فقها" می‎باشد، و طبعا همه فقهای واجد شرایط منصوب می‎باشند و هیچ مقامی حق عزل برخی از آنان را ندارد؛ ولی نظریه نصب را من در کتاب "دراسات" نقد کرده ام، و فعلیت حاکمیت به نخب امت می‎باشد.

اینکه فقیه منتخب غیر از رئیس قوه مجریه باشد امری بود که در مجلس خبرگان به احترام آیت الله خمینی (ره) انجام شد، وگرنه فقیه واجد شرایط باید به عنوان ریاست قوه مجریه و مقام مسؤول با بیعت انتخاب شود، و مدت و حدود حاکمیت او باید تعیین شود؛ و بیعت یک قرارداد اجتماعی لازم العمل می‎باشد، و در تخلفات بزرگ مردم او را عزل می‎کنند. در این رابطه به جلد اول دراسات (ص 593) مراجعه فرمایید.