صفحه ۵۳۵

این اجمالی از مطالبی بود که مورخین بزرگ همچون طبری، واقدی، بلاذری و دیگران به آنها اشاره کرده اند، هرچند همه جزئیات وقایع و ابعاد شخصیتی و روحی اشخاص را نمی توان از تاریخ به دست آورد.

پس به طور اجمال این امور نسبت به عثمان قابل انکار نیست:

1 - عثمان ویژگیهای لازم را برای رهبری جامعه اسلامی از قبیل علم، تعهد، کاردانی، شجاعت، اراده و درایت نداشت.

2 - او به شیوه پیامبراکرم (ص) در امر حکومت که اهمیت دادن به مردم و نظریات آنان و مشاوره با نخبگان جامعه در امور مهم سیاسی، اقتصادی و نظامی از پایه های اساسی آن بود پایبند نبود.

3 - اموال عمومی را غیرعادلانه و بیشتر بین نزدیکان خود تقسیم می‎نمود.

4 - افراد نالایق و فاسدی را که در زمان پیامبر(ص) مورد طرد واقع شده و منزوی بودند بر مسند امور مهم نشاند.

5 - صحابیان محبوب و مورد اعتماد پیامبر(ص) و مردم را به جهت نصایح خیرخواهانه و انتقاداتشان نسبت به عملکرد نادرست او مورد شکنجه و آزار قرار می‎داد.

6 - او نه آماده پذیرش اصلاح و تغییر در ساختار حکومت خود بود، و نه حاضر بود کنار رود.

و ضروری است که با چنین شرائط خلافت و خلیفه هر دو در معرض خطر و شورش عمومی قرار می‎گرفت.

والسلام علیکم و رحمة الله و برکاته.

1380724
قم المقدسة - حسینعلی منتظری

ناوبری کتاب