حق - نه از روی عناد یا انگیزه قدرت طلبی و مانند آن - دست به حمله مسلحانه زند و موجب تضییع حقوق دیگران نشود، ظاهرا مشمول آیه شریفه نیست.
این مسأله در کتاب دراسات در مسأله 16 از فصل ششم از باب پنجم به طور تفصیل مورد بحث قرار گرفته است. (ج 1، ص 580)
پرسش 9: آیا بین قول به ولایت سیاسی فقیه در حوزه امور عمومی و قول به توسعه بغی به زمان غیبت تلازم است ؟ چرا؟
جواب: با توجه به عدم انحصار حکومت صالح به زمان معصوم و اطلاق آیه شریفه "بغی"، اگر فقیه در زمان غیبت واجد شرایط ولایت سیاسی باشد و انتخاب واقعی او توسط مردم محقق شود، راهی جز توسعه بغی به زمان غیبت وجود ندارد.
[ حق عدم اطاعت و بیعت (نافرمانی) و حق انتقاد نسبت به حکومت ]
پرسش 10: آیا در زمان غیبت معصوم (ع) بیعت نکردن با حاکم دینی، اطاعت نکردن از آن، مخالفت مسالمت آمیز با آن، انتقاد از آن، شرعا جرم محسوب میشود و قابل مجازات از سوی حاکمیت است ؟ چرا؟
جواب: اگر کسی معتقد به حکومت دینی در زمان غیبت باشد و حاکم مفروض را نیز واجد شرایط بداند، شرعا مجوزی برای بیعت نکردن و عدم اطاعت از او ندارد؛ ولی اگر از نظر علمی معتقد به حکومت دینی در زمان غیبت نباشد و یا حاکم دینی مفروض را واجد شرایط لازم نداند، دلیلی بر لزوم بیعت و اطاعت از او وجود ندارد؛ گرچه باید توجه داشت چنانچه چنین حکومتی توسط همه یا اکثریت مردم تأسیس شده باشد و مورد رضایت آنان باشد، عدم اطاعت از آن نباید به گونه ای باشد که نظام اجتماعی دچار اختلال شود و یا موجب تضییع حقوق جامعه گردد.
و اما مخالفت مسالمت آمیز به معنای اظهارنظر مخالف و انتقاد از کارها و عملکرد حاکمان در هر حال - چه حکومت را صالح بداند یا نه، و چه حاکمیت منتخب اکثریت باشد یا نه - نه تنها جرم محسوب نمی شود بلکه در یک جامعه دینی که به احکام دین اهتمام داده میشود از مقوله امر به معروف و نهی از منکر - با مراعات مراتب و
.jpg)
