جواب: فعالیتهای سیاسی از قبیل انتقاد، تجمعات، راهپیمایی آرام، مقاله نویسی، تشکیل جمعیتها و احزاب و مانند اینها مصداق هیچ کدام از عناوین: "محاربه"، "بغی" و "افساد" نمی باشد، زیرا عنوان "محاربه" متقوم است به ترساندن مردم و سلب امنیت جامعه با استفاده از سلاح و زور. "بغی" نیز تجاوز مسلحانه به حقوق دیگران و خروج از عدالت و حق است. "افساد" هم اگر همراه با محاربه فرض شود موضوع حکم مزبور در آیه خواهد بود؛ و بر فرض مستقل بودن آن در موردی صدق میکند که موجب تضییع حقوق و امنیت گروهی از مردم گردد، در حالی که فعالیتهای سیاسی این گونه نیست بلکه گاه از مقوله امر به معروف و نهی از منکر میباشد و در جهت احقاق حقوق جامعه است.
علاوه بر این عناوین نامبرده از عناوین قصدیه میباشند و صدق و احراز هر یک از آنها متوقف است بر احراز قصد شخص و یا - حداقل - علم او به اثرگذاری؛ و احراز این دو شرعا شرایط ویژه ای دارد و به آسانی صورت نمی پذیرد. و اصولا در مواردی که اندک شبهه ای از ناحیه موضوع جرم یا حکم آن وجود داشته باشد، دستور شرع مقدس رعایت احتیاط است، بخصوص در امور مربوط به نفوس، دماء، اموال و آبروی افراد.
و به بیانی دیگر در موارد فعالیتهای سیاسی، اولا: از آنجا که مصداق هیچ یک از عناوین فوق نمی باشند هیچ مجوز شرعی برای منع از آنها یا بازداشت و محاکمه افراد با این اتهام وجود ندارد؛ در دستورات اسلام و سیره رسول خدا(ص) و امیرالمؤمنین (ع) بازداشت و محکومیت سیاسی و اینکه کسانی را به مجرد اعتقاد و یا اظهارنظر در برابر حاکمیت و انتقاد از آن بازداشت و محاکمه نمایند وجود ندارد. مخالفان سیاسی حضرت امیر(ع) در زمان حکومت آن حضرت به صورت علنی و با آزادی کامل علیه ایشان فعالیت میکردند، و حتی عبدالله بن کواء که از خوارج بود در حضور آن حضرت علنا علیه ایشان شعار میداد، ولی تا زمانی که آنان دست به سلاح نبردند آن حضرت نه تنها آنان را بازداشت نکرد بلکه حقوق آنان را نیز از بیت المال قطع ننمود.
و ثانیا: بر فرض اینکه شرعا بتوان اشخاص را به خاطر فعالیتهای سیاسی بازداشت
.jpg)
