صفحه ۴۱۶

2 - در همان کتاب آمده است که علی (ع) فرمودند: "من کسی را به صرف اتهام و گمان دستگیر و مؤاخذه نمی کنم و با کسی نمی جنگم جز کسی که با من مخالفت و نصب عداوت و عملا اظهار دشمنی نماید..." (غارات، ج 1، ص 371)

3 - عبدالله بن کواء نیز از سران خوارج بود و در مسجد به هنگام نمازخواندن حضرت در نماز ایشان اخلال می‎نمود و به ایشان توهین می‎کرد، ولی حضرت شعارها و اهانت های او را تحمل می‎نمود.

4 - در کتاب مصنف ابن ابی شیبه (ج 15، ص 327) از کثیربن نمر نقل شده است که گفت: روزی در نماز جمعه علی (ع) بودم و ایشان مشغول خطابه بود، ناگهان مردی (از خوارج) وارد شد و گفت: "لا حکم الا لله"، سپس دیگری آمد و همین شعار را اعلام نمود، آنگاه عده ای دیگر از اطراف مسجد همین شعار را فریاد زدند، در این هنگام حضرت به آنان اشاره نمودند که بنشینید، و فرمودند: "آری، من هم می‎گویم: لا حکم الا لله، ولکن این کلمه حقی است که از آن باطل طلب می‎شود، من در انتظار حکم خدا درباره شما هستم، اکنون شما بر من تا زمانی که با ما هستید سه حق دارید: حق استفاده از مساجد خدا برای عبادت، و حق استفاده از بیت المال (امکانات دولتی)، و تا زمانی که اقدام مسلحانه نکنید با شما نمی جنگیم (حق امنیت در زندگی)"، سپس خطبه را ادامه دادند.

پیداست که مقصود حضرت از اینکه فرمودند: "تا زمانی که با ما هستید..." همراهی و حمایت آنان از ایشان و یا حتی عدم مخالفت و انتقاد نیست، بلکه عدم اقدام مسلحانه می‎باشد؛ سعه صدر و تحمل علی (ع) نسبت به مخالفان خود تا آنجا بود که حتی بعد از اقدام مسلحانه از سوی مخالفان، هرگز از آنان به عنوان "منافق" یا "مشرک" تعبیر نکرد، بلکه می‎فرمود: "آنان برادران ما هستند که بر ما مسلحانه هجوم آوردند." (وسائل الشیعه، ج 11، ص 62)

بنابراین بازداشتهای موقت رایج و به طورکلی زندان سیاسی مصطلح نه از نوع حد است و نه تعزیر و نه از نوع سوم یعنی اتهام بزرگی از قبیل خون، و از سوی دیگر با سیره معصومین (ع) همخوانی ندارد، و چون برخلاف اصل اولی آزادی هر انسان و اصل برائت او می‎باشد، طبعا مجوزی برای آن در شرع وجود ندارد.

ناوبری کتاب