آیت‌الله منتظری

امکان پذیر خواهد بود؛ با توجه به اینکه شورای نگهبان در اصل 4 وظیفه تطبیق قوانین با موازین اسلامی و در اصل 98 تفسیر قانون اساسی را به عهده دارد، آیا پیشنهاد بازنگری قاعدتا نباید به شورای نگهبان محول می‎شد؟

پاسخ: در یک ملاحظه نظری به نظر می‎رسد: از آنجا که تمام امور کشور زیر نظر قوای سه گانه انجام می‎شود مناسب آن است که لجنه ای متشکل از کارشناسان هر سه قوه که در تجربه و عمل مداوم به نارسایی ها و بن بست های قانونی پی برده اند نظرات و پیشنهادات خود را به اطلاع ریاست جمهوری که حافظ قانون اساسی باید باشد برسانند و او پیشنهاد بازنگری را به مجلس بدهد و بعد از تصویب آن، نخبگانی از سوی مردم جهت بازنگری انتخاب شوند.

و آنچه در بازنگری سال 68 برای تجدیدنظر در قانون اساسی پیش بینی شده است به هیچ وجه با اصول حکومت مردمی سازگار نیست و نقش مردم بسیار کمرنگ در نظر گرفته شده است، زیرا بر اساس اصل مذکور:

اولا: دستور بازنگری توسط رهبر داده می‎شود.

ثانیا: موارد بازنگری نیز توسط رهبری و پس از مشورت با مجمع تشخیص مصلحت - که منصوبان اویند - پیشنهاد می‎شود.

ثالثا: ترکیب اعضای بازنگری هم به گونه ای پیش بینی شده است که اکثریت قاطع آنان از کسانی تشکیل گردند که به طور مستقیم یا غیر مستقیم منصوبان رهبری باشند!

[ تبیین مفهوم مصلحت ]

پرسش هفتم: مفهوم مصلحت به لحاظ ایدئولوژیک چگونه تبیین می‎شود؟ آیا به تعبیر مرحوم نائینی به اموری گفته می‎شود که نصی در رابطه با آن وجود ندارد؟ آیا به تعبیر مرحوم صدر مصلحت در حوزه منطقة الفراغ است ؟ آیا به تعبیر مرحوم امام خمینی نقش زمان و مکان در اجتهاد است یا...؟

پاسخ: درباره واژه مصلحت و جایگاه آن از لحاظ ایدئولوژیک نکات زیر قابل توجه است:

1 - از نگاه قائلان به حسن و قبح عقلی همه احکام شرع تابع مصالح و مفاسد