صفحه ۱۸۷

زمان و مکان - به لحاظ تبدل موضوع تغییر پیدا می‎کند، پس در مسائل سیاسی و اقتصادی قطعا شرایط زمانی تأثیر بسزایی دارد که تشخیص آنها با متخصصین و خبرگان آن علوم بوده و کار یک فرد نیست. به حکم عقل و سیره عقلای جهان، هر کار مهم تخصصی را باید به متخصص آن ارجاع نمود؛ و هیچ گاه عقل و شرع اجازه نمی دهند که اظهارنظر و تصمیم در مسائل پیچیده اجتماعی، سیاسی، اقتصادی، نظامی و روابط بین الملل جهان امروز به فردی که تنها تخصص فقهی دارد واگذار شود.

به فرموده مرحوم آیت الله آقای حاج شیخ محمدحسین اصفهانی در حاشیه مکاسب (ص 214): "این قبیل امور باید به کسانی که در این امور بصیرت دارند ارجاع شود، و فقیه به عنوان فقیه در استنباط احکام خدا اهل نظر است نه در اموری که مربوط به نظم بلاد و حفظ سرحدات و دفاع و جهاد می‎باشد، پس وجهی نیست برای ارجاع این امور به فقیه".

در خاتمه باز تذکر می‎دهم که ولایت مطلقه فقیه و اینکه ولی فقیه فراقانون است و در همه کارها بدون چون و چرا می‎تواند دخالت کند و حتی حق قانون گذاری نیز دارد، در فرهنگ ملت و جهان عین استبداد است؛ و حکومت استبدادی در جهان امروز قابل دوام نیست و اصرار بر آن علاوه بر اینکه موجب نارضایتی عمومی است زمینه نظارت فقیه بر روند اجرا و اداره کشور را نیز از بین می‎برد؛ و در نتیجه ولایت فقیهی که از حضرت امام شروع گشت دوام نخواهد داشت، زیرا "کل شئ تجاوز عن حده انقلب الی ضده".

فصل چهارم: "قانون اساسی"

در آغاز این فصل یادآوری این نکته ضروری است که این مطالب را کسی می‎نگارد که سالها قبل از پیروزی انقلاب در مبارزه با رژیم سابق و فراز و نشیبهای آن حضور داشته، و پس از پیروزی انقلاب نیز به عنوان رئیس مجلس خبرگان قانون اساسی انتخاب شده و همواره در متن قضایا بوده است، و هم اکنون نیز

ناوبری کتاب