صفحه ۱۷۳

است بین حاکمیت رسول خدا(ص) و امام معصوم (ع) و بین حاکمیت فقها در عصر غیبت، بدین گونه که حاکمیت رسول خدا(ص) و امام معصوم (ع) - همچون رسالت و امامت آن بزرگواران - به نصب است ولی حاکمیت فقها به انتخاب می‎باشد، این مسأله موضوع یک بحث طلبگی است و مجال واسعی را می‎طلبد که در این جزوه نمی گنجد، البته محل بحث فعلا حکومت ظاهری است نه مقامات معنوی و ولایت تکوینی که ما برای پیامبر(ص) و ائمه معصومین (ع) قائلیم و آن بزرگواران را وسائط فیض الهی و ثمره عالیه نظام تکوین می‎دانیم و برحسب دو مقام شامخ رسالت و امامت کبری اطاعت آنان بر ما واجب و لازم است؛ و بالاخره در رابطه با حکومت ظاهری در اینجا مطالبی فهرست وار عرضه می‎گردد:

1 - مسأله مورد نظر این است که تحقق و خارجیت حاکمیت پیامبر(ص) و امیرالمؤمنین (ع) و همچنین فقیه در عصر غیبت به انتخاب مردم و پذیرش آنان وابسته بوده و می‎باشد.

تا زمانی که پیامبر(ص) در مکه بودند شرایط حکومت و فرمانروایی برای ایشان فراهم نشد ولی در اجتماعی که هفتاد و سه نفر از بزرگان مدینه در ایام حج در عقبه ثانیه با ایشان داشتند پس از قرائت آیاتی از قرآن کریم و دعوت به اسلام فرمودند: "من با شما بیعت می‎کنم تا همان گونه که از زنان و فرزندان خود دفاع می‎کنید از من نیز دفاع کنید"؛ پس "براء بن معرور" دست آن حضرت را گرفت و گفت: "قسم به خدایی که شما را به حق برانگیخت ما در برابر هرچه از خانواده خود دفاع می‎کنیم از شما نیز دفاع می‎کنیم، با ما بیعت کن ای رسول خدا که به خدا ما فرزندان جنگ و سلاح می‎باشیم". پس آنان با حضرت بیعت کردند و به درخواست حضرت از میان خود دوازده رئیس و نماینده معین نمودند تا بین پیامبر(ص) و آنان رابط و ناظر به رفتار آنان باشند. (سیره ابن هشام، ج 2، ص 85)

این بیعت زمینه حکومت مردمی آن حضرت را در مدینه فراهم ساخت، و در حقیقت یک قرارداد اجتماعی بین آن حضرت و مردم مدینه منعقد گردید. البته یک حکومت ساده خداپسند نه یک حکومت پر تشریفات کمرشکن از سنخ حکومتهای رایج آن زمان.

ناوبری کتاب