صفحه ۱۳۷

نادانی های آنان را ببخشی و شتاب در عقوبت نکنی، و شکر کنی خدا را بر نیرویی که به تو داده است.

در کتابهای حدیث از این قبیل روایات بسیار است، ولی در خانه اگر کس است همین اندازه بس است.

[ راههای اثبات جرم ]

5 - در اسلام برای اثبات جنایات و گناهها دو راه اساسی وجود دارد:

الف - شهادت افراد عادل و مورد اعتماد.

ب - اقرار متهم.

البته در غالب موارد دو شاهد عادل یا دو اقرار کافی است. ولی در خصوص امور جنسی حرام از قبیل زنا و لواط چهار شاهد و یا چهار اقرار لازم است.

در باب قصاص "قسامه"، یعنی پنجاه قسم نیز مطرح است که فعلا مورد بحث ما نیست.

بعضی از بزرگان علم خود قاضی را نیز کافی دانسته اند، ولی کافی بودن آن در امور جنسی محل اشکال است. و چون شهادت چهار شاهد عادل به رؤیت عمل جنسی غیرمشروع با دو چشم خود بسیار کم اتفاق می‎افتد پس طبعا راه ثبوت تقریبا منحصر است در اقرار متهم. و در این صورت چند نکته لازم است مورد توجه واقع شود:

1 - چنانکه گذشت اقرار باید در جو آزاد باشد، زیرا اقرار در حال حبس یا تهدید و ارعاب از نظر شرع و قانون بی اعتبار است و قاضی حق ندارد بر اساس آن حکم نماید.

2 - اگر حد از راه اقرار ثابت شود امام مسلمین در صورت مصلحت می‎تواند آن را ببخشد.

3 - با اینکه معمولا انکار بعد از اقرار مسموع نیست، ولی در خصوص عمل جنسی حرام اگر حد آن رجم باشد و متهم پس از اقرار انکار نماید برحسب اخبار وارده و فتاوای فقها حکم رجم اجرا نمی شود؛ و همچنین است (بنابراحتیاط واجب) اگر حد آن کشته شدن باشد مانند زنای با محارم، در این رابطه می‎توانید به باب 12 مقدمات حدود از کتاب وسائل مراجعه فرمایید.

ناوبری کتاب