آیت‌الله منتظری

تمایلات شهوانی ناشی از غرائز حیوانی و یا در اثر تمایلات عقلانی ناشی از فطرت پاک انسانی به نظر شما رفتن به بازار نسبت به ترک آن رجحان داشت و ذهن شما به منفعت آن تصدیق کرد، قهرا اشتیاق به رفتن در شما پدید می‎آید. و به دنبال شدت اشتیاق و تمایل تصمیم می‎گیرید؛ و سپس در اثر فرمان نفس قوه تحریکی شما اعضای بدن شما را به حرکت درمی آورد و شما را متوجه بازار می‎کند.

پس در عمل اختیاری، مرحله اول از تصور عمل شروع می‎شود و در مرحله دوم ادراک نسبت به منافع و مضار آن و سپس مقایسه و سنجش پدید می‎آید. و در این مرحله نقش غرایز و تمایلات حیوانی و یا نتایج عقلانی و به تعبیر دیگر نقش قوای شهویه و غضبیه و وهم و تعقل ظهور پیدا می‎کند؛ و پس از رجحان کار در نظر و ادراک تصدیقی نسبت به منافع آن، اشتیاق که یک حالت انفعالی است برای نفس پدید می‎آید و به دنبال آن انسان تصمیم می‎گیرد، که نام این تصمیم به اصطلاح علمی "اراده" است و از مراحل فاعلیت نفس می‎باشد، و سپس در اثر فرمان نفس عضلات و ماهیچه ها به حرکت می‎آیند و کار انجام می‎شود.

تا اینجا به هشت نکته راجع به قوای ادراکی و تحریکی انسان و ابزار و جهازات مادی آنها اشاره شد، و به دست آمد که هر یک از ادراکات و فعالیت های انسان دستگاه و ابزاری مخصوص به خود دارد، و از دستگاههای قوای دیگر کاملا جداست، و حتی در مغز انسان که مرکز