صفحه ۶۵

2 - قوه مباشر حرکت، که عبارت است از قوای محرکه اعصاب و تارهای مربوط به حرکت و ماهیچه ها که سبب قبض و بسط عضلات می‎باشند.

3 - عقل و فکر انسان

مرتبه سوم روح انسان، عالی ترین مرتبه آن و مشخصه اوست از سایر حیوانات؛ و آن نیز به دو بخش تقسیم می‎شود:

1 - مدرک مفاهیم کلی و حسن و قبح اخلاق و افعال، و آن را عقل می‎نامیم.

2 - قوه مفکره که تحت تدبیر عقل کارش تصرف در مفاهیم کلی و ضم و ترکیب آنها و تشکیل قضایا و ربط آنهاست به منظور تبیین قضایای مجهول؛ و این قوه در واقع همان قوه متصرفه است که به اعتبار این که تحت تدبیر عقل عمل می‎کند به آن مفکره می‎گویند، چنانکه به اعتبار عمل تحت قوه واهمه به آن متخیله گویند. تا اینجا خلاصه ای از قوای انسان یادآوری شد.

دستگاهها و جهازات مربوط به قوا

ج: هریک از قوای نامبرده در بدن انسان دستگاه و جهازی مخصوص به خود دارد که از جهازات مربوط به سایر قوا کاملا جداست؛ مثلا هر یک از گوارش و هضم و جذب غذا و دفع مواد زاید و تولیدمثل و مانند اینها برای خود در بدن تشکیلاتی دارد که قسمتی از

ناوبری کتاب