صفحه ۴۸

است؛ و این است معنای اصالت وجود و اعتباری بودن ماهیت که یکی از مقدمات برهان صدیقین است.

ان الوجود عندنا اصیل ____ دلیل من خالفنا علیل منظومه حکمت سبزواری؛

وجود نزد ما اصل است، و دلیل مخالف ما - که ماهیت را اصیل می‎داند - معیوب است.

2 - مقدمه دوم: وجود که دارای اصالت و واقعیت است یک حقیقت واحدی است که دارای مراتب و مظاهر گوناگون می‎باشد؛ یعنی وجود اجسام، وجود نبات، وجود حیوان، وجود انسان و... همگی مراتب مختلف و متفاوت یک حقیقت هستند؛ این طور نیست که وجودهای موجودات مختلف با یکدیگر تباین و ناسازگاری کلی داشته و هیچ جهت اشتراکی با هم نداشته باشند و تنها در مفهوم وجود اشتراک داشته باشند، وگرنه ممکن نبود مفهوم وجود را که یک مفهوم واحد و مشترک است از وجودات متباین انتزاع کرد و به معنای واحد بر آنها حمل نمود.

لان معنا واحدا لا ینتزع ____ عما له توحد ما لم یقع همان

از چیزهایی که هیچ گونه اشتراک و وحدتی ندارند مفهوم واحد انتزاع نمی شود.

زیرا "منتزع" و "منتزع منه" با یکدیگر رابطه علی و معلولی دارند و منتزع که در اینجا مفهوم وجود است معلول منتزع منه است که همان وجودات خارجیه اند؛ چنانکه شیخ الرئیس (ره) در اول نمط چهارم

ناوبری کتاب