آیت‌الله منتظری

برهان نظم و حساب احتمالات

منصور: "همیشه نظم نتیجه طرح و تدبیر نیست. در اشیاء مکانیکی مثل ساعت و اتومبیل که به گونه ای اجزای آنها توسط ما انسانها ترکیب یافته اند که بتوانیم از آنها استفاده بنماییم، می‎توان به نظمی که نتیجه تدبیر خود ماست اعتراف نمود. ولی همان طور که هیوم فیلسوف اسکاتلندی گفته است: نظم فقط تا آن حد که مشاهده شده است که نتیجه طرح و تدبیر است دلیل بر طرح و تدبیر است و نظمی را که ما در گیاهان و حیوانات می‎یابیم مشاهده نشده است که حاصل طرح و تدبیر باشد، زیرا ما هرگز موجوداتی را ندیده ایم که گیاهان و یا حیوانات و یا ستارگان را بر اثر طرح و تدبیرشان ساخته باشند؛ و اساسا اگر نظم بدون فرض ناظم قابل تبیین باشد چه پیش می‎آید؟ همان گونه که داروین فرضیه ای را مطرح کرد که بر طبق آن موجودات زنده از طریق تنازع بقا و بقای اصلح بتدریج از ساده ترین تک سلولی ها به پیچیده ترین پستانداران تکامل پیدا کرده اند و این فرضیه توسط زیست شناسان پذیرفته و تأیید شده است و با ترکیب آزمایشگاهی از اشیای بی جان و یا مولکول پروتئین توانستند تشکیل حیات را تحت شرایطی که در خلال ماقبل دوره زمین شناسی رخ داده است بدون توسل به نظم تبیین کنند."جان هاسپرز، فلسفه دین، ص 97 الی 100

ناصر: "البته بعضی در مقام اثبات نظم در جهان به وسیله حساب