آیت‌الله منتظری

از خدا نازلترند ولی باز والاتر از موجودات مادی این جهانند؛ و بالاخره هستی درجات و مراتب دارد، شدت وضعف دارد، مجرد و مادی دارد. نظیر این که آب گل آلود آب است و آب صاف و زلال نیز آب است، ولی آب صاف والاتر و لطیف تراست. نوری که از طرف خورشید مستقیم و عمودی به صحن خانه می‎تابد نور است، و نوری هم که از صحن خانه از طریق پنجره ها در اتاق منعکس می‎شود و قهرا رنگ شیشه ها را هم به خود می‎گیرد نور است، و نوری هم که از اتاق جلو در اتاق پشت منعکس می‎شود باز هم نور است، ولی با یکدیگر تفاوت و شدت و ضعف دارند، و ضعیف پرتو و جلوه شدید است.

وجود و هستی نیز چنین است، خدای جهان وجودی است نامحدود و از همه موجودات خواه مجرد و خواه مادی شدیدتر و والاتر است و همه پرتو و جلوه او هستند و او بر همه آنها احاطه دارد.(ألا انه بکل شئ محیط) سوره فصلت (41)، آیه 54 البته نه از قبیل احاطه جسمی بزرگ به جسمی کوچک، بلکه از قبیل احاطه علت موجده به معلولات خود است که جلوه های او می‎باشند، و به اصطلاح "احاطه قیومی" دارد که معلولات در تار و پود خود قائم به ذات او هستند."

فاعلیت طبیعی و فاعلیت الهی

منصور: "در بین موجودات مادی نیز علیت برقرار است: بنا علت بنا