کار خود هردو از ماده مجرد است، و انسان در مرحله رشد و تکامل اول به مرحله تجرد نفسانی و سپس تجرد عقلانی میرسد.
انسان کامل در همین نشئه مادی دنیا به مرحله عقل و تجرد تام میرسد، از این رو انبیای الهی و ائمه هدی (ع) بعضی اوقات با اراده و بدون ابزار مادی کارهای خارق العاده انجام داده اند، و همان گونه که ما به مجرد اراده و با اذن الهی (و ما تشاؤون الا ان یشاءالله)، سوره انسان (76)، آیه 30 در ذهن خود صور گوناگونی را خلق میکنیم آنان قدرت دارند در خارج از ذهن با اذن الهی صورت خارجی و موجود عینی بیافرینند، چنانکه حضرت عیسی روح الله (ع) مردگان را زنده مینمود.(و احیی الموتی باذن الله)، سوره آل عمران (3)، آیه 49 و حضرت علی (ع) نیز با اشاره درب خیبر را از جاکند.قال علی (ع): "والله ما قلعت باب خیبر و قذفت به اربعین ذراعا لم تحس به اعضائی، بقوة جسدیة و لاحرکة غذائیة و لکن ایدت بقوة ملکوتیة و نفس بنور ربها مضیئة ." بشارة المصطفی لشیعة المرتضی، ص 235 و حضرت امام کاظم (ع) در حضور هارون الرشید با اشاره عقلیه خود به شیر منقوش بر پرده آویزان، آن را به شیر واقعی مبدل ساخت.بحارالانوار، جلد 48، ص 41 آنان در همین نشئه به مقام عقل یعنی تجرد تام رسیده اند، اگرچه گاه به واسطه جنبه خلقی و بشری گرفتار بعضی از امور متعلق به عالم ماده و جسمانی میگردند.
و عده ای که هنوز به کمال تام نرسیده اند پس از مرگ و طی کردن