آیت‌الله منتظری

برگزیند ذاتی اوست، انسان یعنی ماهیت کذایی مختار، و خداوند چنین ماهیتی را ایجاد می‎کند. اما این که چرا خداوند به چنین ماهیتی که توان گناه و ارتکاب شر دارد وجود اعطا کرده و او را آفریده است، جوابش نیز همان است که درباره خلقت شیطان گفتیم که اولا - خدا فیاض علی الاطلاق است، و هرچه قابلیت وجود داشته باشد مشمول فیض او خواهد بود، و وجود خیر محض و شر امر عدمی است. و ثانیا - این امر عدمی لازمه چنین وجودی است و قابل انفکاک از آن نیست. و ثالثا - خیر در او غالب بر شر است. و رابعا - آنچه شر به حساب می‎آید دارای مصالحی از جمله پدیدآمدن فضای بروز استعدادهای نهفته است."

تفاوت ماهوی انسان با شیطان

منصور: "گویا بین شیطان و انسان تفاوتی وجود دارد، زیرا شیطان به حسب ظاهر جز وسوسه گری و شیطنت کار دیگری ندارد، ولی در بین انسانها افرادی یافت می‎شوند که به اختیار خود کار خیر انجام داده و از شر گریزان هستند، پس انسان می‎تواند مختار باشد و با این حال خیر را برگزیده و بر شر ترجیح دهد. سؤال این است که پس چرا همه انسانها به گونه ای آفریده نشدند که همواره با اختیار خود به دنبال خیر باشند؟ و به قول بعضی: اگر هیچ گونه امتناع منطقی وجود نداشته باشد که فردی از روی اختیار به انتخاب خیر در یک یا چند مورد بپردازد، در این