دور باطل است. پس مقصود از عدل و احسان و ادای امانت، و فحشا و منکر و بغی و ظلم مفاهیمی است عقلی و عقلایی که عقل همه انسانها با قطع نظر از امر و نهی شارع بسیاری از مصادیق آنها را تشخیص داده و درک میکند، برخی را خوب و فاعل آنها را مستحق مدح و برخی را زشت و فاعل آنها را مستحق ملامت میداند؛ و در مرحله متأخر، امر و نهی شارع بر آنها وارد شده است.
از باب نمونه، در آیه شریفه سوره نحل: (ان الله یأمر بالعدل و الاحسان و ایتاء ذی القربی و ینهی عن الفحشاء و المنکر و البغی)سوره نحل (16)، آیه 90 عدل موضوع امر خداست، نه تابع امر خدا و منتزع از آن.
لوازم باطل نظر اشاعره
با انکار حسن و قبح عقلی به هیچ یک از اخبار خدا نسبت به انبیاء و داستانهای گذشته و وعده های او نسبت به قیامت و حساب و کتاب و بهشت و جهنم اطمینان حاصل نمی شود، زیرا فرض این است که اشاعره حکم عقل به قبیح بودن دروغ را قبول ندارند و در نظر عقل هیچ قبحی وجود ندارد که خداوند دروغ بگوید.
همچنین راه اثبات نبوت انبیاء بسته میشود، زیرا ما از راه معجزه صدق انبیاء را اثبات نمودیم، بدین بیان که اگر مدعی نبوت دروغگو باشد بر خدا قبیح است که معجزه را در اختیار او قرار دهد و مردم را در