صفحه ۲۲۱

- مانند اجتماع نقیضین یا اجتماع ضدین در محل واحد - محال است تحقق یابند و طبعا اراده و قدرت خدا هیچ گاه به آنها تعلق نمی گیرد، ولی طولانی بودن عمر یک انسان محال و ناممکن نیست، منتها معلول شرایط خاص است که کمتر اتفاق می‎افتد.

نظام وجود نظام علت و معلول است، و حیات طبیعی و مادی انسان در این عالم وابسته به استعداد اعضا و اعصاب و صحت جهازات بدن و وجود شرایطی از قبیل آب و غذا و اکسیژن و محفوظبودن از حوادث و موانع است. و تحقق این امور نسبت به افراد بسیار تفاوت دارد. سلولهای بدن دائما در حال تبدل و نو شدن می‎باشند، و تا زمانی که مواد لازم از آب و غذا و هوا به بدن برسد و بدن توان جذب آنها را داشته باشد و حوادث برای آن رخ ندهد طبعا بدن سالم است و روح و جان به آن تعلق دارد و آن را تحت تدبیر خود قرار می‎دهد و انسان زنده می‎ماند. و از قدرت خدا دور نیست که نسبت به فرد خاصی عنایت خاصی داشته باشد و همه امکانات و شرایط را در هزاران سال برای او فراهم نماید.

از باب مثال روشنی یک چراغ معلول نیرویی است که آن چراغ را روشن می‎دارد، حالا اگر آن نیرو دوام داشته باشد و مانعی رخ ندهد طبعا روشنی چراغ باقی خواهد ماند، و نمی شود علت تامه باقی باشد و در عین حال معلول معدوم گردد.

قرآن کریم در سوره عنکبوت در رابطه با حضرت نوح می‎فرماید:

ناوبری کتاب