آیت‌الله منتظری

بسیار متفاوت است. پس تفاوت ادیان الهی در تبیین معارف و احکام عملی آنها را باید در تفاوت روحیه انسانها و شرایط اجتماعی آنها جستجو نمود.

ادیان الهی گذشته همچون کلاسهای درسی متفاوتی هستند که هر کدام محدود به برنامه ها و درسهای ویژه ای متناسب با سن و درک و نیاز دانشجو است؛ ولی پس از گذراندن مراحل دانشگاه، فرد طالب علم به مرحله ای می‎رسد که دیگر نیازی به معلم جدید ندارد و عقل او تکامل یافته و از رشته های گوناگون علوم اجمالا آگاهی یافته است و خود می‎تواند براساس علومی که تا حال آموخته مشکلات و مسائل جدید را حل نماید. ادیان الهی نیز هرکدام دارای احکام و برنامه های خاصی متناسب با شرایط اجتماعی و اقتصادی و روحی انسانها در آن زمان می‎باشد، پس طبعا محدود به آن زمان خواهد بود.

ولی اگر عقل جمعی انسانها در اثر تکامل به مرحله ای از بلوغ رسیده که می‎تواند با کوشش و اجتهاد خویش برای هرزمان و هرمکان و هر شرایطی برنامه عملی متناسب با آن را از راه عقل و مبانی تشریع الهی استخراج نماید، طبعا دین موجود دینی جامع و کامل و خاتم ادیان الهی خواهد بود؛ و به اعتقاد ما دین اسلام چنین می‎باشد. در این رابطه باز هم سخن خواهیم گفت."

منصور: "ناصر جان، هرچند از سخنان شما لذت می‎برم ولی نگاه کن ساعت دوازده شب است و چرت مرا فرا گرفته، البته در گفتگوهای