آیت‌الله منتظری

معجزه و پیشرفت دانش بشر

منصور: "مقصود از این که معجزه کاری است برخلاف عادت و جریان عادی چیست ؟

اگر مقصود این است که آن امری است بدون سبب و خارج از قانون علیت بین اشیاء، در این صورت معجزه امری محال و تحقق نیافتنی خواهد بود؛ زیرا تحقق معلول بدون علت امری است محال.

و اگر مقصود این است که معجزه امری است با سبب و رعایت قانون علیت بین اشیاء، منتهی الامر سبب و علت آن پنهان و مجهول می‎باشد و خارج عادت بودن آن هم تنها به همین لحاظ می‎باشد، در این صورت چنانچه با پیشرفت علم و دانش و تجربه، علت و سبب پنهان معجزه ای آشکار گردید وقوع آن به دست اهل دانش نیز ممکن می‎گردد و معجزه بودن آن برای زمان جهل و عقب افتادگی بشر می‎باشد؛ مثل بعضی از بیماریهایی که به اعجاز حضرت عیسی (ع) درمان می‎شد و اکنون با پیشرفت علم پزشکی نیز قابل علاج می‎باشد."

ناصر: "معجزه نیز مانند سایر امور معلول اسباب و شرایط خود می‎باشد و در چارچوب قانون علیت انجام می‎گیرد، ولی این طور نیست که اسباب و شرایط هر کار منحصر به اسباب و شرایط مادی و طبیعی باشد که اگر احیانا برای کسی معلوم شد او نیز توان انجام آن کار را بیابد؛ بلکه چه بسا برای تحقق آن کار اسباب دیگری وجود داشته باشد که در دسترس انسانهای عادی قرار نمی گیرد؛ زیرا در حقیقت آنچه را ما در