معجزه جاوید پیامبراسلام (ص) قرار داد که - علاوه بر محتوای غنی و مطالب عالی در رشته های مختلف و خبرهای غیبی از گذشته و آینده - در نظم و ترکیب و فصاحت و بلاغت و ظرافت های ادبی سرآمد سخنان عرب بود، به گونه ای که همه اهل سخن و ادب آن روز در برابر عظمت آن طبعا خاضع و از آوردن مانند آن عاجز بودند. در این زمینه بعدا نیز با هم گفتگو خواهیم داشت.
و بالاخره معجزه بر دو قسم است:
1 - معجزه فعلی: یعنی انجام کاری که دیگران از انجام مثل آن عاجز میباشند، مانند: معجزات حضرت موسی (ع) و حضرت عیسی (ع) و برخی معجزات حضرت محمد(ص)؛ و طبعا این قبیل معجزات باقی نمی مانند و از راه تاریخ به ما میرسند و تاریخی شده اند.
2 - معجزه قولی: مانند قرآن کریم با همه خصوصیات لفظی و محتوایی که دارد، و طبعا باقی میماند؛ و تشخیص عظمت و معجزه بودن آن کار اهل فن و متخصصین میباشد.
مرحوم خواجه نصیرالدین طوسی (ع) در شرح نمط نهم، فصل چهارم از کتاب اشارات میگوید: "و استحقاق اطاعت ثابت میشود به آیات و نشانه هایی که دلالت میکنند بر این که این شریعت از جانب پروردگار است، و این نشانه ها همان معجزات صاحب شریعت است؛ و آنها یا قولی هستند و یا فعلی، و خواص نسبت به معجزه "قولی " مطیع تر، و توده مردم نسبت به معجزه "فعلی " مطیع تر میباشند."