صفحه ۱۰۰

ناصر: "ارائه برنامه چنین سیر و حرکتی ناچار باید از ناحیه کسی باشد که به تمام روحیات و سازمان وجودی انسان و نیازها و مشکلات انسان و آینده او و پیچ و خم و فراز و نشیب و پرتگاههای راه واقف باشد؛ و او نیست جز خدایی که خالق انسان و محیط به تار و پود نظام هستی و انسانها می‎باشد و به مصالح و مفاسد و خیر انسانها واقف است.(و ما کنا لنهتدی لو لا ان هدانا الله)، سوره اعراف (7)، آیه 43

و ارائه نکردن چنین برنامه ای از ناحیه خدا ناشی از جهل به ضرورت و حسن این برنامه، یا عدم قدرت بر ارائه آن، یا بخل بر انسانهاست، و یا آنکه خداوند بی جهت و از روی گزاف نخواسته راه سعادت را به انسانها بنمایاند. در صورتی که هیچ یک از این احتمالات چهارگانه نسبت به خدایی که کمال مطلق و دارای همه صفات کمال از قبیل علم و قدرت و حکمت و لطف و رأفت، و منزه و بیزار از همه صفات نقص می‎باشد، متصور نیست. پس تشریع دین از ناحیه خدا امری است ضروری و واجب؛ البته نه به این معنا که قدرتی بالاتر بر خدا واجب کرده باشد بلکه مقتضای لطف و فیاضیت او می‎باشد، و به اصطلاح "یجب عن الله " است نه "یجب علی الله "."

محدودیت عقل انسان

منصور: "خدا به انسان عقل داده که می‎تواند مصالح و مفاسد و خوب و بد را تشخیص دهد؛ پس ممکن است عقل جمعی انسانها و

ناوبری کتاب