صفحه ۴۴۶

یک چهارم مال را به ارث می‎برد و بقیه را به وارثان دیگر می‎دهند؛ و اگر شوهر از آن زن یا از زن دیگر فرزند داشته باشد، یک هشتم اموالش به همسر و بقیه به وارثان دیگر داده می‎شود.

(مسأله 2) اگر مرد در مرضی که به واسطه آن از دنیا رفته زنی را عقد کرده و با او نزدیکی نکرده باشد، آن زن از او ارث نمی برد و حق مهریه هم ندارد؛ ولی اگر زن در حال بیماری شوهر کند و به آن بیماری از دنیا برود، شوهرش - اگر چه با او نزدیکی نکرده باشد - از او ارث می‎برد.

(مسأله 3) اگر زن دائمی بمیرد و فرزند نداشته باشد، نصف همه مال او را شوهر و بقیه را دیگر وارثان می‎برند؛ و اگر از آن شوهر یا شوهر سابق خود فرزند داشته باشد، یک چهارم همه مال را شوهر و بقیه را وارثان دیگر می‎برند.

(مسأله 4) اگر زنی بمیرد و جز شوهر هیچ وارثی نداشته باشد، همه مال او به شوهر می‎رسد؛ و اگر مردی بمیرد و جز زن وارث دیگری نداشته باشد، یک چهارم مال به زن می‎رسد و بقیه مال امام مسلمین است که در زمان غیبت به فقیه جامع الشرایط می‎رسد.

(مسأله 5) اگر مرد بمیرد زن از همه اموال منقول وی - مانند سرمایه، پول، فرش، لباس و سایر لوازم زندگی - ارث می‎برد، ولی از خود زمین و قیمت آن ارث نمی برد؛ و نیز از عین چیزهایی که در زمین نصب یا بنا شده و در اصطلاح به آن "هوایی" گویند مثل ساختمان و درخت ارث نمی برد و فقط از قیمت آنها ارث می‎برد. ولی بنابر احتیاط مستحب در زمین غیر خانه - مثل زمین باغ و مانند آن - با ورثه مصالحه شود؛ و اگر زن از میت بچه دارد بنابر احتیاط مستحب مؤکد از همه اموال میت حتی از زمین به او ارث بدهند، یا با هم مصالحه کنند و او را راضی نمایند.

(مسأله 6) زن نمی تواند در چیزهایی که از آنها ارث نمی برد بدون اجازه سایر ورثه تصرف کند. و نیز بنابر احتیاط واجب ورثه دیگر هم تا هنگامی که سهم زن را نداده اند نمی توانند در ساختمان و چیزهایی که زن از قیمت آنها ارث می‎برد بدون اجازه او تصرف کنند؛ و چنانچه پیش از دادن سهم زن اینها را بفروشند، در

ناوبری کتاب